نقش ادبیات و حکمت در معماری اسلامی ایران

بنیان های فکری و زیرساختهای فلسفی، همواره پایه شکل گیری هنر بوده است . معماری و خصوصا معماری ایرانی نیز از این قاعده مستثنا نمی باشد .حکمت و هنر ایران در نتیجه وجود اندیشمندان بسیار در زمینه فلسفه و حکمت ایرانی دارای غنای بسیار بوده ا ست و میتوان ارزش و غنای معماری ایران در اعصار گذ شته را در پیوند تنگاتنگ میان مفاهیم ا صیل حکمت و فلسفه ایران با عنا صر معماری دانست، در واقع از جمله دلایل مانایی معماری ایرانی را می توان پشتوانه فکری و فلسفی ایرانی در ساخت بناهای ارزشمند دوره های مختلف معماری دانست .حال این سوال مطرح میگردد که نقش مفاهیم متعالی حکمت دینی و فلسفه ایران در تحول و تکامل صور معماری و شهرسازی ایران چه می باشد. و نشانه های این تاثیر را چگونه می توان پیدا نمود پژوهش حاضر با مطالعه بر روی منابع حکمت و فلس فه ایران نظیر قرآن، ادبیات عرفانی و اندیشه فلاسفه ایرانی سعی در شناسایی این عوامل داشته است و با بررسی اشارات موجود در ادبیات اسلامی نظیر آرمانشهرها و شکلهای موجود و نیز با برر سی برخی از مفاهیم متعالی که بر کمال و ر شد معماری و شهر سازی ایرانی ا سلامی تاثیر گذاشته اند به بررسی این نقش پرداخته است. هدف از این تحقیق توجه به مسایل و مفاهیمی است که در قرنهای گذشته سبب رشد معماری و شهرسازی به عنوان مهمترین هنر کشور ایران بوده و وجوه فرهنگی و عقیدتی باورهای اسلامی را نیز بصورت موثر در این هنر وارد کرده اند و متاسفانه در دوره های معاصر با دور شدن از این مفاهیم سیرقهقرایی در معماری اسلامی ایران و غلتیدن در دامان معماری غربی بدون در نظر گرفتن بسترهای فرهنگی زمینه ساز کاستی ها و آشفتگیهای بسیاری در معماری و شهرسازی ایران گشته است.

کلیدواژه ها:

شهرسازی ایرانی اسلامی ، آرمان شهر ، ادبیات و حکمت اسلامی ، شکلهای معماری