شمایل شناسی نقوش پهلوانی بر سردر حمام گنجعلیخان کرمان

حمام های عمومی در شهرهای اسلامی اهمیت زیادی داشته اند و از مهمترین بناهای شهری پس از مسجد و مدرسه محسوب میشوند. در طول تاریخ موقعیت مکانی حمام و قرار گرفتن آن در کنار مراکز مهم و اثرگذاری چون بازار و مسجد موجب میگردید تا همواره به عنوان مکان تجمع در وقوع رویدادهای اجتماعی مورد توجه قرار گیرد. زمینه های مذهبی شکل گیری حکومت صفوی در ایران موجب ترویج فرهنگ وقف و گسترش ساخت بناهای عامالمنفعه از جمله حمام ها شد. حمام گنج علیخان کرمان در دوران حکومت شاه عباس صفوی و در سایه ی همین فرهنگ ساخته شد. از این دوره به بعد تصاویر جانوران، انسان و گیاهان به تعداد زیادی بر روی کاشی ازاره ها و آهکبریهای سربینه و سردر حمامها نقش بست. این شیوه تا دوره قاجار ادامه یافت، لیکن در طرح و تصویر در این دوره دگرگونی خاصی ایجاد شد و تصاویر بیشتر جنبه ی حماسی و گاه تفننی به خود گرفت. این پژوهش کوشیده است ضمن معرفی حمام گنج علی خان به تحلیل دو نقاشی آن با موضوع ورزش پهلوانی با استفاده از رویکرد شمایل شناسی بپردازد. ترسیم نقشمایه ها در حمامها حاصل ذوق و احساس نقاشان عامیانه بوده و جهت سرگرم نمودن مردم با موضوعات مورد علاقه شان، برای مکانهای عمومی خلق میشدند.

کلیدواژه ها:

نقاشی ، پهلوانی ، حمام گنجعلی خان کرمان ، شمایل شناسی