بررسی مبانی فلسفی اندیشه های ریچارد رورتی ودلالت های تربیتی آن

ریچارد رورتی یکی از مهم ترین عمل گرایانی است که آراء فلسفی او جنبه تربیتی نیز دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی مبانی فلسفی اندیشه های ریچارد رورتی ودلالت های تربیتی آن انجام گرفت. پژوهش از نوع توصیفی به روش مرور نظام دار و مطالعه اسنادی، کتابخانه ای و جستجوی اطلاعات از منابع مختلف مکتوب و دیجیتالی بود. جامعه آماری، کلیه کتب فلسفی تعلیم و تربیت و پایگاه های اطلاعاتی حاوی اندیشه های ریچارد رورتی بود. نمونه آماری عبارت بود از اندیشه های ریچارد رورتی در مورد انسان شناسی، معرفت شناسی، ارزش شناسی و دلالت های تربیتی که با استفاده از فیش برداری انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها، به صورت مستمر، پیوسته و همزمان با جمع آوری داده ها انجام شد.نتایج پژوهش نشان داد که در عرصه انسان شناسی، رورتی معتقد است که تعریف محتوم و یگانه ای از ذات انسان وجود ندارد و شخصیت انسان را ساخته دست خود او می داند. در باب معرفت شناسی، نظریات رورتی در دو محور اصلی سلبی و ایجابی بیان می شود که در بحث سلبی، رورتی فرض های موجود در پس فلسفه مدرن را مورد تردید قرار داده و نشان می دهد که این فرض ها انتخابی است و باید کنار گذاشته شود و در بحث ایجابی، مواجهه با اشیاء، جای خود را به گفتگو می دهد و مفهوم ذهن به عنوان آینه طبیعت می تواند کنار گذاشته شود. در باب ارزش شناسی، رورتی معتقد است که مبنای عینی و حقیقی برای اخلاق وجود ندارد و تنها محمل درستی اخلاق، هنجارهای اجتماعی است که فردمتناسب با آنها در جامعه ای معین زندگی می کند. از منظر اصول تربیتی، رورتی قایل به جایگزین کردن همبستگی اجتماعی به جای عینیت، ترویج و توجیه میان ذهنی، محور قرار دادن علایق و انگیزه ها، متقاعد سازی به جای اعمال زور، بسط اجماع، تساهل، جامعه گرایی، عدالت ورزی، رشد فردیت، رشد تفکر انتقادی، رشد خلاقیت و فراهم آوردن زبان جدید و بسط حدود مردم سالاری است.

کلیدواژه ها:

ریچارد رورتی ، انسان شناسی ، معرفت شناسی ، ارزش شناسی ، اصول تربیتی