نگاهی بر عصر آهن 1 با مطالعه و بررسی قبور گورستان خانقاه گیلوان ( مطالعه موردی قبور 34 و 35 ترانسه c)

کاوشهای صورت گرفته در گورستان خانقاه گیلوان نشان دهنده تداوم سنتهای سفالی عصر مفرغ قدیم و میانی و عصر آهن 1 بدون هیچگونه گسیختگی است. در کاوشهای فصل سوم این گورستان نمونه گورهایی بدست آمد که می توان آنها را بعنوان کورگانهای کوچک نامگذاری نمود. از درون این قبور که بصورت چالهای با سنگچین مدور می باشند اسکلت یک نوزاد و یک فرد بالغ در کنار تعدادی ظرف سفالی و مهره های تزیینی و سنجاق سر و خنجر مسی بدست آمد. مهره ها از مواد مختلفی ساخته شده اند از جمله فریت، مفرغ، نقره، عقیق، شبق، مرمر و غیره. بعضی از این مهره ها در کنار هم مثل یک پیشانی بند در اطراف سر جسد قرار گرفته اند و بعضی دیگر مثل یک علامت سوال بر روی سینه اسکلت قرار داده شده اند. از گور شماره 34 تعداد 320 قطعه سفالی بصورت شکسته شده و 11 ظرف سفالی تقریبا سالم بدست آمد. از گور شماره 35 تعداد 10 ظرف سفالی و 64 قطعه سفال شکسته بدست آمد. نکته جالب توجه این است که قطعات سفالی بصورت شکسته شده در درون خاک ریخته شده بر روی گور قرار داشتند که این مسیله می تواند نشانی از مراسمی خاص در هنگام تدفین بوده باشد که طی آن نذوراتی بین تشییع کنندگان توزیع می گردیده و در پایان ظروف حاوی نذورات را بصورت سالم یا شکسته در درون خاک ریخته شده بر روی گور قرار می داده اند. با مقایسه دادهه ای سفالی قبور شماره 34 و 35 گورستان خانقاه با نمونه های بدست آمده از محوطه قلعه خسرو واقع در مشگین شهر می توان یک گاهنگاری نسبی برای آنها متصور شد و قبور مذکور را به عصر آهن 1 نسبت داد. همچنین با توجه به عدم تشابه سفالهای بدست آمده از قبور عصر آهن گورستان خانقاه با نمونه های سفالی عصر آهن 1 در اطراف دریاچه ارومیه، می توان فرهنگ عصر آهن 1 گورستان خانقاه را فرهنگی محلی به حساب آورد که واریته هایی از فرهنگ عصر آهن شمالغرب را به همراه دارد.

کلیدواژه ها:

شمال غرب ، گورستان خانقاه ، عصر آهن 1 ، قبور 34 و 35