تاثیرات زیست بوم بر پیکره ها و نقش مایه های جانوری دست ساخته های سنگ نرم منطقه جنوب شرقی ایران در عصر مفرغ

در هزاره سوم ق.م، منطقه جنوب شرقی ایران، کرمان، شاهد شکوفایی فرهنگ هایی بود که مصنوعات هنری، آیینی و کاربردی خود را با کیفیتی استادانه تولید کرده و به مناطق همجوار و دوردست صادر می کردند. ظروف و پیکره های ساخته شده از سنگ نرم (کلوریتی | استیتایتی) از برجسته ترین و با اهمیت ترین مجموعه دست ساخته های شهرهای بزرگ (جیرفت، یحیی و شهداد) این منطقه در عصر مفرغ به شمار می روند که به عنوان اشیای مجلل و شان زا دارای ماهیتی آیینی و اشرافی بودند و بیشتر در معابد میان رودان و قبور جنوب شرقی ایران و کشورهای عربی حواشی خلیج پارس، متعلق به عصر مزبور یافت شده اند. پیکره ها و نقش مایه های به کار رفته بر روی این مواد فرهنگی، هم به صورت طبیعت گرایانه و واقعی و هم به صورت نمادین و اسطورهای دیده می شوند. نقش مایه های جانوری عمدتا شامل عقاب، عقرب، گاو، پلنگ، بز و مار هستند. با مطالعه و بررسی وضعیت زیست بوم شناختی جنوب شرقی ایران، می توان اذعان داشت که جانوران نامبرده، همگی بومی این منطقه بوده اند و بنابراین، تاثیرات مستقیم زیست بوم بر خلاقیت هنری صنعت کاران و هنرمندان عصر مفرغ کرمان، در تولیدات سنگ نرم این منطقه به خوبی مشهود است و احتمال می رود حتی خاستگاه برخی از نقوش داستانی حکاکی شده بر مواد فرهنگی مزبور به تاثیر از اسطوره ها و افسانه های قدیمی مردمان همین منطقه بوده باشد.

کلیدواژه ها:

جنوب شرقی ایران ، سنگ نرم ، عصر مفرغ ، نقش مایه جانوری ، زیست بوم