نقش گیاهان در معماری روستایی کرانه جنوبی دریای خزر

در این تحقیق سعی شده است جایگاه گیاهان در معماری بومی روستایی کرانه جنوبی دریای خزر بررسی گردد.انواع مختلف گیاهانی که در این منطقه مورد استفاده قرار می گرفته است به شرح زیر مورد بررسی قرار گرفت:چوبهای سخت مانند اوجا، توت، لی و لیلکی معمولا در قسمت پی و زیرسازی ساختمان استفاده می شوند. به دلیل اینکه مقاومت آنها در مقابل رطوبت و موریانه خوب است ولی چون این چوب ها صاف و بلند نمی باشند، برای تیرهای اصلی، و ستونهایی مه در نما قرار می گیرند از چوب های تبریزی، صنوبر و توسکا (تیسکا) استفاده می شود. چوب درخت توسکا برای تخته لت نیز مورد استفاده قرار می گیرد چون به سهولت ورقه ورقه می شود.جهت در و پنجره از چوب درخت موذی استفاده می شود. موذی یک درخت جنگلی است که بسیار تنومند و ستبر است و سالیان دراز عمر می کند. عشایر و چوپانان در مناطق کوهستانی از شاخه درختان جهت احداث اتاقک هایی موقت استفاده می کنند. در نواحی جلگه ای از شاخه درختان به عنوان توفال (زگال) استفاده می شود. از شاخه های درخت لیلکی جهت پوشش حصار دیوار محوطه که به نام پرچین خوانده می شود استفاده می گردد.ساختمان ها در نواحی جنوبی دریای خزر بر اساس نوع مصالح و نحوه ساخت و ساز در دیوار و بام طبقه بندی شدند و هر یک بطور مشروح مورد بررسی قرار گرفتند.ساختمان هایی با عنوان دیوار دارورجین و دیوار نفار مصالح عمده آن گیاهان بومی جنگلی می باشد و همچنین بر اساس نوع بام به دو نوع کلی بام گالیپوش و بام لته سر که مصالح غالب آن علاوه بر درختان جنگلی از گیاهان جلگه ای نیز استفاده می شده است.

کلیدواژه ها:

معماری بومی ، دیوار نفار ، دیوار دارورجین ، بام گالی پوش ، بام لته سر