بررسی اصل حداقل بودن جرم در قانون اساسی

قانون اساسی، به عنوان عالی ترین سند حقوقی- سیاسی، در هر جامعه سیاسی از جایگاه بسیار والایی برخوردار است. این قانون،ساختار و شکل حکومت، انواع نهادهای سیاسی و حقوق و آزادیهای اساسی شهروندان را مشخص کرده، روابط متعادل دولت مردان و فرمانبرداران و همچنین وظایف و تکالیف آنان را تعیین میکند. با این قانون، مشروعیت قوانین و مقررات دیگر ارزیابی میشود. چنانچه این قانون تابع منطق واحدی بوده، از نظم و انسجام درونی و بیرونی لازم برخوردار باشد، میتواند استفاده حداقلی از حقوق جزا را تضمین کرده، زمینه را برای استقرار و استمرار عدالت اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و تحقق نظام کیفری عادلانه فراهم آورد.یکی از موضوعات بسیار مهم که در مورد امنیت و عدالت و آزادی و رعایت حقوق وآزادیهای اساسی شهروندان در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مورد تاکید قرار گرفته، اصل حداقل بودن حقوق جزا یا کاربرد حداقلی حقوق جزا است. این موضوع از آن جهت حایز اهمیت است که خود، پایه و اساس بسیاری از حقوق و امتیازات و تکالیف انسانی شناخته میشود. باتوجه به اینکه اصل مذکور از جمله اصول نوین حقوق کیفری است، ازاینرو بهطور صریح در قانون اساسی اشاره نرفته است. اما در برخیاز اصول قانون اساسی به زیرمجموعه های آن پرداخته و به طور ضمنی آن را به رسمیت شناخته است. لذا بررسی این اصول زیربنایی که برای تضمین اصل حداقل بودن حقوق جزا تبیین شدهاند، موضوع مقاله حاضر خواهد بود.

کلیدواژه ها:

اصل حداقل بودن حقوق جزا ، اصل برایت ، اصل قانونی بودن جرم و مجازات ، اصل شخصی بودن مجازات ، اصل تساوی مجازات ها ، قانون اساسی