ماهیت بانک و دلالت های آن برای مطالعات بانکداری اسلامی

اولین گام برای طراحی و تاسیس یک بانک اسلامی، شناخت کامل ماهیت و نقش بانک متعارف یا غربی است. به بیان دیگر تا موضوع به درستی شناخته نشود نمیتوان حکم آن را به درستی استنباط کرد. تلقی کنونی که از ماهیت بانک در میان اندیشمندان حوزه بانکداری اسلامی وجود دارد آن است که بانک غربی یک نهاد واسطه مالی یا واسطه وجوه است که پساندازهای مردم را به صورت سپرده و در مقابل پرداخت بهره یا ارایه خدمات جمع میکند و آنها را در قالب وام و در مقابل دریافت بهره در اختیار افرادمتقاضی قرار میدهد. در این رویکرد آنچه با معارف اسلامی در تعارض قرار میگیرد، قرض ربوی است و بر این اساس تمرکز مطالعات بانکداری اسلامی بر حذف ربا ازترتیبات و قواعد بانک متعارف بوده است. در این مقاله با بررسی تحولات بانک و ترتیبات حاکم بر آن و متون اقتصادی مرتبط با حوزه بانکداری نشان داده شده است که بانک متعارف، نهاد خلق پول در اقتصاد است و تقلیل آن به یک نهاد واسطه مالی همچون سایر نهادهای مالی تصویر صحیحی از ماهیت بانک ارایه نمیکند. با توجه به جایگاه و نقش پول در اقتصاد و آثار خلق پول بانکها در آن، برای طراحی یک نظام بانکداری اسلامی ضروری است که این تلقی از ماهیت بانک مبنای مطالعات بانکداری اسلامی قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

بانک ، بانکداری اسلامی ، خلق پول ، نهاد واسطه مالی