بررسی آثار حذف یارانه ی کودهای شیمیایی و اعمال سیاست پرداخت مستقیم بر الگوی کشت و مصرف نهاده ها (مطالعه ی موردی: زیربخش زراعت شهرستان سبزوار)

در این مقاله با ارایه ی یک الگوی شبیه سازی و کاربرد رهیافت برنامه ریزی ریاضی اثباتی (PMP) طی چند سناریو، واکنش بالقوه ی کشاورزان نسبت به اجرای سیاست حذف یارانه ی کودهای شیمیایی و اعمال سیاست پرداخت مستقیم بررسی شده که ممکن است از طرف دولت برای افزایش کارایی مصرف نهاده ی کود و بهبود کیفیت محیط زیست (آب و خاک) اعمال شود. سناریوها شامل کاهش یارانه ی کودهای شیمیایی به میزان 50 و 100٪ و اعمال سیاست پرداخت مستقیم به ازای هر هکتار همراه با سیاست های یاد شده است. نتایج نشان میدهد که سیاست های گفته شده از یک سو دارای آثار متفاوتی بر گروه های کشاورزان و از سوی دیگر بر سطح زیر کشت محصولات تولید شده دارای آثار گوناگونی است، به گونه ای که حذف کامل یارانه ی کود سبب کاهش مصرف کودهای شیمیایی به میزان 102 / 85 ، 111 / 89 و 125 / 39 کیلوگرم در هکتار به ترتیب در گروه های اول، دوم و سوم کشاورزان می شود. هم چنین میزان کاهش سطح کل زیر کشت در گروههای یاد شده برابر با 5 / 85، 4 / 71 و 6 / 08 درصد است. یافته های پژوهش نشان داد که ترکیب سیاست پرداخت مستقیم با سیاست حذف یارانه ی نهاده ی کود، در کنار کاهش مقدار مصرف این نهاده، تقویت انگیزه ی تولید محصولاتی مانند گندم، جو و پنبه را همراه خواهد داشت و سطح زیر کشت محصولات گفته شده در گروه های مختلف کشاورزان بین 1 / 5 تا 5 درصد افزایش خواهد یافت. این مطالعه، در پیش گرفتن سیاست پرداخت مستقیم همزمان با حذف یارانهی کودهای شیمیایی را به عنوان راهکار در سیاست گذاری ها و برنامه ریزی های مربوط به نهاده های شیمیایی بخش کشاورزی ارایه کرده است

کلیدواژه ها:

شبیه سازی ، برنامه ریزی ریاضی اثباتی ، یارانه ، الگوی کشت ، سیاست پرداخت مستقیم