مطالعه ی تبادل میان اهداف بهره برداران و سیاست گزاران در مصرف آب: مطالعه ی موردی منطقه ی فسا

اهداف بهره برداران کشاورزی و سیاستگذاران این بخش در مورد چگونگی استفاده از گروهی از منابع و از جمله آب کشاورزی میتواند متفاوت باشد. بهرهبرداران برای کاهش ریسک تولید و افزایش درآمد خود به طور معمولتمایل به استفادهی بیشتر از آب دارند. این در حالی است که سیاستگذاران این بخش در پی استفادهی پایدار از منابع آب کمیاب هستند. پس در این مطالعه با استفاده از رهیافت برنامهریزی چندهدفی و به کارگیری اطلاعات نمونهای از بهره برداران استان فارس (منطقه ی فسا) چگونگی تبادل میان کاهش مصرف آب، کاهش ریسک و افزایش بازده ناخالص تبیین شد. استفاده از رهیافت برنامه ریزی چندهدفی به الگوهای متعدد منتهی میشود که الگوهای مطلوب از میان آنها با استفاده از معیار منطق فازی مشخص و معرفی شد. یافته های مطالعه حاکی از وجود رابطهی تبادلی میان اهداف یاد شده بود. همچنین مشخص شد که تعقیب هدف کاهش مصرف آب منجر به کاهش قابل ملاحظه ی اولویت الگوی کشت فعلی میشود. برآورد ضرایب کشش ریسک نسبت به دو منشا تغییر یعنی آب و بازده ناخالص نشان داد که نقش بازده ناخالص در تغییر ریسک در مقایسه با آب مهمتر است. برآورد تابع مطلوبیت متشکل از اهداف یاد شده بیانگر اهمیت بالاتر افزایش درآمد در مقایسه با دو هدف کاهش مصرف آب و کاهش ریسک بود. در الگوهای بهینه ی ارایه شده برای سه گروه از بهره برداران، مشخص شد گندم و ذرت در مقایسه با دیگر محصولات میتوانند ترکیب مطلوب تری از اهداف یاد شده را تامین کنند.

کلیدواژه ها:

آب ، ریسک ، بازده ناخالص ، رابطه ی تبادلی ، استان فارس