مروری بر طرح منظر راه در مسیرتهران دیزین: شناخت و تحلیل چالش ها

با گسترش توسعه شهری در سال های اخیر ارتباط جاده ای رشد چشمگیری داشته است و این امر توسعه کمی و فیزیکی وسیعی در راه های موصلاتی شده است. گسترشی که به ایجاد انواع جدیدی از منظر منجر شده است که آن را منظر راه می نامیم.تا کنون طراحی جاده ها به شدت تحت تاثیر مسایل فنی و مهندسی قرار داشته و توسعه کیفی راه ها بیشتر معطوف به حل مسایل مهندسی صرف و نیز موضوع ایمنی راه ها بوده است. لذا توجه به سایر ابعاد منظر در طراحی راه ها ضروری به نظر می رشد. مهمترین مطالعاتی که تاکنون در خصوص منظر راه ها انجام گرفته است، کیفیت زیباشناسنانه و بصری، محافظت از تنوع زیستی و گسستگی زیست گاه ها است.جاده تهران-دیزین یکی از مسیرهای درجه دو دسترسی، اما با ویژگی ها و کیفیت های خاص در استان تهران است که ارتباط میان شهر تهران با شهرهایی مانند لواسان، اوشان، فشم، میگون، شمشک و دیزین را فراهم می آورد. هر چند این مسیر از نظر مواصلاتی در مقیاس کشوری دارای اهمیت ویژه ای نیست، اما از نظر گردشگری و توریسم به ویژه با رویکرد طبیعت گردی و ورزش های زمستانی دارای اهمیت خاصی است. چشم اندازهای ویژه کوهستانی، مجاورت با رودخانه جاجرود و البرز مرکزی و نیز مناطق گردشگری موجود در طول مسیر، به همراه دسترسی به پیست های اسکی دربندسر و دیزین این جاده را در ایران کمنظیر کرده است. با این حال بررسی ها نشان می دهد که علی رغم پتانسیل ذکر شده، این مسیر در عمل نتوانسته کیفیت های مورد نیاز منظر جاده ای را فراهم کند، تخریب چشماندازها، توسعه نامتوازن شهری، تعرض به حریم جاده در کنار کیفیت پایین ساخت در زمینه آسفالت، خط کشی و تجهیزات راه باعث شده است که این مسیر هم از نظر زیباشناسی و هم از نظر ایمنی نتواند پاسخگو باشد. به علاوه تغییرات گسترده و ساخت و ساز در حریم جاده به تدریج هویت و خاطره تاریخی این جاده را مخدوش نموده است.در این مقاله وضعیت موجود جاده تهران- دیزین مورد بررسی قرار می گیرد و پاسخ های برنامه ریزی جهت بهبود شرایط ارایه خواهد گردید. لازم به ذکر است این پروژه به عنوان یک پروژه طراحی پایلوت ( آزمونه) به موازات و با استفاده از نتایج طرح جامع ساماندهی منظر راههای کشور در حال انجام است. پروژه منظر راه تهران دیزین با بهره گیری از شیوه معرفی شده در طرح جامع منظر راه های کشور، در مرحله شناخت با روش سکانس بندی مسیر، تحلیل و آسیب شناسی منظر راه در هر سکانس با توجه به ابعاد مختلف منظر و شناخت چالش ها انجام شده است

کلیدواژه ها:

منظر راه ، معماری منظر ، دالان حرکت ، ارزیابی بصری ، منظر طبیعی