تاثیر آتش فشان در اکوسیستم انسانی: مطالعه موردی آتش فشان بیدخوان بردسیر(کرمان)

آتش فشان غیرفعال بیدخوان یک استراتوولکان است که در جنوب شرق ایران و در 40 کیلومتری جنوب شهرستان بردسیر واقع شده است. این آتش فشان در بخش جنوب شرقی کمربند آتش فشانی ایران مرکزی در نوار دهج - ساردوییه قرار دارد. این آتش فشان به عنوان یک پدیده زمین شناسی موجب تشکیل یک اکوسیستم انسانی در منطقه شده است. ارتباط این آتش فشان با افزایش حدود 13٬000٬000 مترمکعب بارندگی در سال و کاهش دما حدود چهار درجه سانتی گراد، موجب ایجاد آب و هوای سردتر و مطلوب تر در منطقه شده است. و دایروی حاصل از دوران این آتش فشان محل زندگی انسان ها را در این محدوده به آن ها تحمیل کرده است. با توجه به وضعیت تپه ماهوری بخش مرکزی کالدرا ، روستاهای این محدوده در دره های میان تپه ها و تا حد امکان به دور از دیواره های بلند حاصل از تناوب گدازه و مواد آذرآواری واقع شده اند. بعلاوه ناهمواری خار تاثیر منفی بر میزان جمعیت نگذاشته اند بلکه وجود آبراهه هاه، باران فراوان به آن هوای سرد و مرطوب تاثیری مهم تر از ناهنجاری ها داشت و موجب گردیده که تراکم جمعیتی این محدوده نسبتا قابل توجه باشد و ناهمواری خود بیشتر موقعیت سکونت آن ها را تحت تاثیر قرار داده اند. لازم به ذکر است که عدم تکامل پروفیل خاک در این کالدرا و وجود پوشش نسبتا مناسب در این محدوده (85% مرتع) موجب شده است که مردان منطقه دام پروری را به عنوان شغل اصلی خود انتخاب نمایند این آتش فشان آبی با کیفیت بالا برای ساکنین منطقه فراهم نموده است به گونه ای که کیفیت آب شرب بر اساس دیاگرام شولر خوب ارزیابی می شود. همچنین غلظت عناصر لیتیم، استرانسیم، باریم ووانادیم در آب رودخانه انعکاسی از غلظت آن ها در سنگ های آتش فشانی می باشد که باریم و لیتیم غلظت پایین تر از حد استاندارد EPA و WHO دارند. برای استرانسیم و وانادیم استانداری ارایه نشده است که غلظت این فلزات در مقایسه با آب آشامیدنی سایر کشورها نشان از غلظت بالای وانادیم دارد. غلظت کادمیم نیز تنها در یک نمونه از استاندارد WHO بالادست. غلظت سایر عناصر در زیر حد استاندارد قرار دارد.

کلیدواژه ها:

آتش فشان بیدخوان ، آب و هوا ، کیفیت آب ، اکوسیستم انسانی