تاثیر کلیم و صایب در فرهنک و ادبیات اسلامی و هند

در سده یازدهم هجری/ هفدهم میلادی ، شاهد ظهور دو ستاره تابناک در آسمان شعر و ادب پارسی هستیم: کلیم کاشانی و صایب تبریزی. زندگانی این هر دو شاعر دو نیمه دارد: نیمه ای در ایران دوره صفوی و نیمه ای در هندوستان عصر مغولان کبیر یا گورکانیان . فاصله سنی طالبانی کلیم و صایبای حکیم، حدود ربع قرن (بیست و شش سال ) است اما هر دو از پرکارترین و مشهورترین نمایندگان سبک هندی یا اصفهانی هستند. بی اعتنایی شاهان صفوی به شعر و مدح شاعران و استقبال شاهان گورکانی، موجبات هجرت این قبیل شاعران را به سرزمین هند فراهم آورد. آفرینش معانی و مضامین، خیال پردازی های پیچیده، به کارگیری کنایه های ظریف، تشبیهات دقیق و... از ویژگی های اشعار این دو گوینده بزرگ است. نقش آنان در به اوج رساندن سبک هندی اصفهانی و رونق بخشیدن فرهنگ و ادبیات اسلامی ایرانی و نیز تحت تاثیرقرار دادن مردم زمانه و حتی پادشاهان هر دو سلسله، بسیار موثر بوده است. اعطای القابی چون ملک الشعرایی به کلیم و مستعدخان به صایب از جمله شواهدی است که جایگاه و تاثیر آن دو سراینده را ممتاز میکند. مسیله اساسی پژوهش حاضر، بررسی نقش کلیم کاشانی و صایب تبریزی در گسترش و تثبیت فرهنگ و ادب اسلامی فارسی در ایران و هند است. نگارنده کوشیده است با ذکر نمونه هایی از اشعار ایشان، به جمع بندی شایسته ای در حوزه ادبیات تطبیقی دست یابد.

کلیدواژه ها:

صفویان ، گورکانیان ، فرهنگ و ادبیات اسلامی- ایرانی ، سبک هندی (اصفهانی ) ، کلیم کاشانی و صایب تبریزی