مکانیابی محل دفن زباله بااستفاده از نرم افزار GIS (مطالعه موردی دهستان سردرود علیای شهرستان رزن)

دفن بهداشتی مواد زائد جامد به عنوان آخرین مرحله مدیریت پسماند می باشد که مقوله ای است دارای مراحل دقیق اعم از انتخاب مکان، آماده سازی آن و بهره برداری از محل که هر کدام نیاز به انجام مطالعات و اعمال مدیریت صحیح دارند . معیارهای انتخاب محل دفن شامل معیارهای مهندسی، معیارهای زیست محیطی و معیارهای اقتصادی می باشد. یافتن مکانی مناسب جهت محل دفن بهداشتی پسماندها با توجه به معیارهای مذکور و توسط ابزارهای مختلفی از جمله روش ادهوک، صورت ریز، اقتصادی، ترسیمی، مقایسه جفتی، ماتریس (ماتریس لئوپولد) انجام می پذیرد. روشهای مذکور پیچیده، پرهزینه و وقت گیر می باشد . سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS بستری برای ذخیره، نگهداری، مدیریت و تجزیه و تحلیل اطلاعات جغرافیایی می باشد و جهت کار همزمان با داده هایی که وابستگی مکانی (جغرافیایی) و توصیفی دارند، طراحی شده است. از اینرو در این تحقیق بر آن شدیم که با استفاده از نرم افزلر GIS اقدام به مکانیابی محل مناسب دفن بهداشتی پسماند تولیدی در روستاهای خورونده، کهریز و گاوسوار درشهرستان رزن نماییم. انجام کار در این مطالعه شامل مراحل ذیل می باشد: -1 گردآوری اطلاعات 2- تعیین محدوده مطالعاتی 3- تعیین معیارهای غربالگری (معیارهای مستثنی کننده) -4 امتیاز دهی 5- تعیین حداقل مساحت مورد نیاز 6- انتخاب گزینه های نهایی اطلات مورد نظر پس از تصحیح و ژئورفرنس شدن در نرم افزارILWIS و Photoshop به صورت رقومی درآمده و برخی اطلاعات نیز به صورت رقومی تهیه گردید. پس از تعیین محدوده اولیه، مناطقی که به هیچ وجه دارای شرایط انتخاب نبودند با استفاده از غربالگری عوامل مستثنی کننده از لایه محدوده حذف و همچنین برای برخی عوامل با توجه به استانداردهای موجود فواصلی در نرم افزار تعیین شد. در پایان برای برخی از فاکتورها توسط گروه متخصص امتیازاتی در نظر گرفته شد و مناطقی که حائز حداقل مساحت 5 هکتار و بالاترین امتیازات شدند به عنوان گزینه های نهایی در نظر گرفته شدند. مناطق انتخاب شده در سمت شرق محدوده که "اولین و دومین امتیاز را کسب کرده اند" عمده شرایط مثبت لایه ها را دارا می باشند، به دلیل کاربری جدید کشاورزی و مرغوبیت زمینهای این مناطق در صورت تملک در مراحل طراحی می بایست تمهیدات لازم برای جلوگیری از پراکنده شدن اجزاء سبک در زمینهای اطراف و دفن در کوتاهترین زمان ممکن لحاظ گردد. در ادامه مناطق واقع در غرب روستاها که امتیازات بعدی را کسب نمودند تعیین موقعیت گردیدند که پیشنهاد می گردد در مراحل طراحی به دلیل بالا بودن سطح آبهای زیر زمینی، زیر سازی مناسب و کنترل شیرابه و زهکشی همراه با مطالعات تکمیلی در اولویت قرار گیرد، همچنین اصلاح جاده های دسترسی با توجه به وجود آبراههای فراوان و زمستانهای پربرف منطقه از دیگر اولویتهاست.