موضع گیری زهاوی و رصافی در برابر دولت عثمانی و حکومت قیمومیت

قرن های نوزدهم و بیستم برای مردم عراق دوران حساسی بود. آنها در تمام این دوران سایه دولت عثمانی و قیمومیت انگلیس را بر سر خود می دیدند؛ دولت هایی که از جنس مردم عراق و برای آنها نبود و مردم توان هیچ گونه تغییر، تبدیل و دخالتی در آن نداشتند. بلکه باید به صورت محض تسلیم امر حکمای این دولت ها می شدند. از این رو نوعی تسلیم اجباری در میان این مردمان مشاهده می شد و چاره ای هم جز این نداشتند. اما در این میان ، برخی از شاعران مانند زهاوی و رصافی به عنوان زبان گویای قوم، نقش غیر قابل انکاری را به نمایش گذاشتند. آنها با سلاح قلم و بیان و قدرت شعر، باب جدیدی از روشنگری و مبارزه با سلطه حاکمان گشودند و آثاری به یاد ماندنی از خود به نمایش گذاشتند. آنها ضمن اعتراض به حاکمان عثمانی و دولت انگلیس، نیرنگ بازی ها و دسیسه های آنها را به مردم یادآور می شدند و مردم را از فریب خوردن به وعده های پوچ برحذر می داشتند و در این راه زمینه را برای پرورش افکار مردم فراهم می کردند و البته طعم این جسارت ها را می چشیدند و گاه تن به زندان یا تبعید و یا هجرت می سپردند. آن چه که همواره اهمیت خود را از دست نداد، التزام ملی و میهنی این روشنگران راه آزادی بود که اغلب، آن را حفظ می کردند. در این پژوهش، نقش دو تن از شاعران بنام و آگاه عراق همچون جمیل صدقی زهاوی و معروف رصافی به علت کثرت شجاعت در بیان و فعالیت هایشان قابل بررسی و مقایسه است. درخواهیم یافت که موضع گیری رصافی در برابر دولت های عثمانی و انگلیس، صادقانه تر و خالصانه تر نسبت به زهاوی می باشد

کلیدواژه ها:

ادبیات مقاومت ، دولت عثمانی ، انگلیس ، عراق ، جمیل صدقی زهاوی ، معروف رصافی