شاخصهای تنوع بنتیک بیودایورسیتی در بررسی کیفیت آب رودخانه کارون از بازه ملاثانی تا دارخوین

رودخانه کارون بطول 900 کیلومتر و عرض متفاوت بزرگترین رودخانه ایران بوده که سرچشمه آن ارتفاعات زردکوه بختیاری در سلسله جبار زاگرس می باشد. این رودخانه طی یکسال از پائیز 83 تا تابستان 84 مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. این پروژه در شش ایستگاه نمونه برداری برروی رودخانه از ملاثانی تا دارخوین اجرا گردید. در این مطالعه به منظور بررسی تغییرات ساختاری اجتماعات بنتیک و عوامل تاثیرگذار بر آنها ، فاکتورهای محیطی رودخانه مانند اکسیژن محلول ، pHپارامترهای شوری ، دما ، درصد کل مواد آلی ، دانه بندی رسوبات و شاخص های کیفیت آب BOD5 ، COD ، نیترات ، فسفات ،TSS مورد سنجش قرار گرفت.نتایج حاصل از شاخص کیفیت آب نشان می دهد که این رودخانه از نظر نظام شاخص کیفی آب در گروههای چهارم قرار می گیرد که از نظر آلودگی وضعیت کیفی مطلوبی ندارد. ایستگاه شیبان در بالادست محدوده مطالعاتی بالاترین کیفیت و ایستگاه دارخوین در پایین محدوده مطالعاتی کمترین کیفیت را دارد. بیشترین میزان مواد آلی موجود در رسوبات بستر در تمام فصول مربوط به ایستگاه پل پنجم می باشد. مطالعه ترکیب بستر رودخانه نشان دهنده غالبیت حضور ذرات دانه ریز(ذرات سیلتی- رسی ) در این محدوده میباشد. بطور کلی در این بررسی 4 رده از ماکروبنتوزها در کلیه نمونه برداریها شناسایی و شمارش شدند. بیشترین میزان فراوانی به ترتیب مربوط به کم تاران با 98/91% و حشرات و پوره ها با 59/6% نسبت به کل جمعیت ماکروبنتوزها و فراوانی سایر گروهها 43/1% جمعیت ماکروبنتوزها بوده است. بالاترین تراکم ماکروبنتوزها 4103 عدد در متر مربع در فصل پاییز و کمترین تراکم آنها 685 عدد در متر مربع در فصل تابستان می باشد. بیشترین میزان شاخص شانون 1.9 در ایستگاه شیبان و در فصل بهار و کمترین میزان آن46/0 و در ایستگاه پل پنجم در تابستان بدست آمده است. نتایج شاخص های شانون نشان دهنده تغییرات فصلی نامنظم در میزان تنوع ماکروبنتوزهاست ، همچنین میزان شاخص سیمپسون نیز از روند تغییرات فوق پیروی می کند. بر طبق نتایج بدست آمده در تمام ایستگاههای نمونه برداری آلودگی وجود دارد و عامل اصلی آلودگی رودخانه کارون فاضلاب شهری و پسابهای صنعتی ناشی از فعالیت واحدهای صنعتی شهر اهواز می باشد.

کلیدواژه ها:

کارون ، اجتماعات ماکروبنتیک ، پارامترهای زیست محیطی