بررسی مقایسه ای سبک های مقابله با استرس و تکانشگری در افراد با و بدون وابستگی به مواد شهر زاهدان

زمینه و هدف: اعتیاد و عوارض ناشی از سوءمصرف مواد یکی از معضلات بزرگ در جهان محسوب می شود. پژوهش حاضر به منظور بررسی و مقایسه سبک های مقابله با استرس و تکانشگری در افراد وابسته به مواد و افراد بدون وابستگی در شهر زاهدان انجام شده است. روش کار: نمونه موردمطالعه شامل 80 نفر می باشد که 40 نفر وابسته به مواد و 40 نفر بدون وابستگی به مواد می باشند که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. سپس گروه غیر وابسته ازلحاظ متغیرهای وضعیت تاهل، سن و میزان تحصیلات با گروه معتاد همتا سازی شدند. در این بررسی از پرسشنامه سبک های مقابله با استرس لازاروس و فولکمن (1985) و پرسشنامه تکانشگری بارت(BIS-11) استفاده شده است.نتایج:یافته های پژوهش نشان داد تفاوت معناداری بین دو گروه در سبک های مقابله استرس (t=2/178, p=0/003) و تکانشگری (t=1/276, p=0/021) وجود دارد.خرده مقیاس های هیجان مدار شامل؛ رویارویی (t=3/027, p=0/002)، خویشتن داری (t=0/56, p=0/24)، دوری گزینی (t=2/821, p=0/004)، فرار-اجتناب (t=2/56, p=0/000) و خرده مقیاس های مسیله مدار شامل؛ جستجوی حمایت های اجتماعی (t=0/278, p=0/396)، مسیولیت پذیری (t=2/21, p=0/000) مشکل گشایی برنامه ریزی شده (t=2/008, p=0/015)، ارزیابی مجدد مثبت (t=2/28, p=0/011)، می باشند. افراد معتاد بیشتر از سبک مقابله ای هیجان مدار در مقابله با رویدادهای استرس زا استفاده کرده و بیشتری تکانشی عمل می کنند، اما افراد غیر وابسته، بیشتر از سبک مقابله ای مسیله مدار در مقابله با رویداد استرس زا استفاده می کردند و کمتر تکانشی عمل می کردند.نتیجه گیری: دارا بودن ویژگی های شخصیتی مانند سبک مقابله ای هیجان مدار و تکانشگری احتمالا افراد را مستعد مصرف مواد می کند و نتایج این پژوهش هم با نظریه های مربوطه و پژوهش های قبلی تا حدود زیادی همخوان است.

کلیدواژه ها:

سبک های مقابله با استرس ، تکانشگری ، افراد معتاد