نگاهی به معماری معاصر ایران در دوران پهلوی

تحولات گسترده ناشی از کودتای رضاخان و نفوذ اندیشه های تکثرگرای غربی از اواسط دوره ناصری، همراه با ظهور پارادایم هایی متضاد با فرهنگ سنتی حاکم بر جامعه سبب دگرگونی های وسیعی در حوزه سیاسی- اجتماعی ایران گشت. در دوره پهلوی اول، ناسیونالیسم نگاه حاکمیت را به گذشته و مدرنیسم به آینده معطوف نمود. توسعه و پیشرفت از دیدگاه حکومت دو مفهوم متضاد بخود گرفت: مدرن و باستان . معماری دوره پهلوی اول بشکل رسمی و آشکار در تقابل و تضاد با معماری سنتی قرار گرفت. حکومت جدید سعی در بیان دیدگاه های سیاسی- اجتماعی خود نظیر دین گریزی، باستان گرایی و تجدد طلبی و .... از طریق معماری برآمد. تداوم سنت معماری ایران شکسته شده شکاف میان معماری سنتی و معماری باختر مآبانه بیشتر شد. معماری مردم وار و درون گرای ایرانی به معماری برونگرا تبدیل گشت. بر خلاف دوره اول، معماران دوره پهلوی دوم علاقه خاصی به سنت معماری ایرانی داشته اند. و سعی در بروز و احیاء مجدد سنت ایرانی در قالبی نو، و استفاده مجدد از مفاهیم، عناصر و اشکال معماری گذشته ایرانی داشت اما نه به صورت تکرار یا تقلید آن عناصر در ساختمان های جدید، بلکه بیشتر با جذب ودرونی کردن آن.

کلیدواژه ها:

حکومت پهلوی ، دوران گذار ، سبک ملی ، معماری مدرن ، سنت ، مدرنیته