کاربرد مشخصه های محیطی در طراحی مرکز ترک اعتیاد با رویکرد روانشناسی محیطی

امروزه با پیشرفت در علم معماری و نیاز اساسی انسان به محیط های آرامش بخش و تسکین دهنده در دنیای پر تنش و اضطراب، بی تردید توسعه علم روانشناسی محیط در معماری امری اجتناب ناپذیر بوده است. از تعامل دو حوزه علوم روانشناسی و معماری، دانشی میان رشته ای به نام روانشناسی محیطی به تکوین رسیده که نظریه های طراحی بر پایه نیازها و درک انسان از محیط را شامل می شود، لذا می توان روانشناسی محیطی را عرصه مشترک معماری و علوم رفتاری قلمداد کرد. هدف معماران از پرداختن به این دانش، تحلیل رابطه انسان و محیط و به کارگیری آن در طراحی معماری است. یکی از مهمترین موضوعاتی که نیاز مبرم به روانشناسی محیطی در آن احساس می شود مراکز ترک اعتیاد هستند. این مراکز با بهره گیری از برنامه های کاربردی به بازسازی شخصیت کاذب فرد معتاد بر مبنای اصول و مهارت های سالم زندگی فردی و اجتماعی می پردازند. متاسفانه در ایران، مراکز رهایی از وابستگی عمدتا بر اساس استانداردهای کمی و برنامه ریزی های کالبدی طراحی می شوند و به اثراتی که محیط درمان بر روحیه فرد معتاد در طول دوره درمان می گذارد توجه چندانی نمی شود. در این راستا، پژوهش حاضر که به روش توصیفی-تحلیلی و کتابخانه ای انجام شده است، به بررسی اثرات متقابل محیط مراکز ترک اعتیاد و فرد معتاد جهت بهبود سلامت روحی-روانی و جسمی معتاد به کمک مولفه های معماری و روانشناسی محیطی می پردازد.

کلیدواژه ها:

اعتیاد ، روانشناسی محیطی ، مراکز ترک اعتیاد ، سلامت روحی-روانی ، ارتباط انسان و محیط