بررسی اثرات دور آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد کنجد

محدودیت منابع آب از نظر کمی و کیفی ایجاب می نماید که برنامه ریزی خاصی تحت عنوان استفاده بهینه از واحد آب مصرفی انجام پذیرد، مقدار و دور مناسب آبیاری یکی از پارامترهای مهم در مدیریت منابع آب است که نشان دهنده زمان آبدهی در برنامه آبیاری است. در این راستا پژوهش حاضر به منظور تنظیم زمان آبیاری گیاه کنجد در مناطق عمده کشت (بوشهر، داراب و جیرفت) با استفاده از تشت تبخیر در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 90-1389 انجام شد. تیمارهای آبیاری شامل (I(0 (دورآبیاری براساس عرف زارع)، (I(1 (دور آبیاری بر اساس 90 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت کلاس A)؛ (I(2 (دور آبیاری بر اساس 120 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت کلاس A؛ (I(3 (دور آبیاری بر اساس 150 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت کلاس A؛ (I(4 (دور آبیاری بر اساس 180 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت کلاس A)؛ (I(5 (دور آبیاری بر اساس 90 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت کلاس A تا شروع گلدهی و 180 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت کلاس A بعد از شروع گلدهی) و (I(6 (دور آبیاری بر اساس 180 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت کلاس A تا شروع گلدهی و 90 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت کلاس A بعد از شروع گلدهی) بودند. نتایج نشان داد که کنجد در تمام نقاط اجرای طرح تا قبل از گلدهی حساسیت زیادی به تنش آبی ندارد و می توان با دور 180 میلی متر تبخیر از تشت آبیاری انجام داد اما با فرا رسیدن موعد گلدهی، آبیاری با این دور باعث کاهش شدید عملکرد شده و آبیاری می بایست بر اساس 90 میلی متر تبخیر از تشت صورت گیرد. در بوشهر آبیاری با میانگین دور 4 روز مطابق عرف زارع (I(0 بالاترین کارایی مصرف را دارا بود و پس از آن تیمارهای (I(2), I(6 و (I(1 قرار داشتند. بالاترین کارایی مصرف آب در داراب در تیمار I6 و در جیرفت در تیمارهای (I(0), I(6 و (I(1 اتفاق افتاد.

کلیدواژه ها:

کنجد ، تشت تبخیر ، کارایی مصرف آب و دور آبیاری