بررسی عوامل موثر بر چالش های مدیریت تحویل آب در طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالی زاری در استان مازندران از دیدگاه کارشناسان

با وجود توفیقاتی نظیر توسعه مکانیزاسیون و کاهش تلفات انتقال نهاده ها و محصول که اجرای طرح تجهیز و نوسازی در اراضی شالی زاری استان مازندران در پی داشته، اما همچنان مشکلاتی اساسی در وضعیت تحویل آب در دوران بهره برداری وجود دارد که موفقیت این طرح در ارتقای مدیریت آبیاری و زهکشی مستقل کرت ها با استفاده از شبکه کانال ها و تاسیسات مریوطه را با چالش جدی مواجه ساخته است. لذا برای تغییر در شرایط موجود، شناسایی و اولویت بندی مشکلات و عوامل بروز آنها، ضرورتی اساسی است. در این پژوهش، پس از بررسی میدانی مشکلات سه پروژه در حال بهره برداری، و بحث و تبادل نظر با کارشناسان و نمایندگان کشاورزان، فهرست مشکلات مهم به عنوان معیارها و چهار عامل تمهیدات اولیه، طراحی، اجرا و بهره برداری و نگه داری به عنوان منابع اصلی و گزینه های عامل بروز محدودیت ها نهایی شد و در قالب پرسشنامه خبره با 9 سوال در اختیار 35 نفر از متخصصین سازمان جهاد کشاورزی، مهندسین مشاور و شرکت های مجری طرح قرار گرفت. نتایج تحلیل برمبنای فرآیند تحلیل سلسله مراتبی نشان داد؛ با توجه به قرار گرفتن فقدان یک برنامه توزیع عادلانه آب و واگذاری نظام بهره برداری طرح به کشاورزان بدون ایجاد تشکل آب بران و ارایه آموزش های تخصصی لازم در اولویت اول مسایل طرح، و ارجحیت تهمیدات اولیه و شرایط بهره برداری و نگه داری نسبت به طراحی و اجرا از دیدگاه اغلب کارشناسان، مشکلات به وجود آمده بیشتر دارای ابعاد مدیریتی بوده است تا فنی. لذا به نظر می رسد، پس از اصلاح روش سیاست گذاری و تامین نیازهای پایه نظیر پوشش کانال ها، ایجاد یک نظام یا تشکل مردم نهاد مستقل و آموزش دیده برای انجام خدمات بهره برداری و نگه داری، در راستای حفظ سرمایه گذاری انجام شده ضرورتی جدی است.

کلیدواژه ها:

تجهیز و نوسازی ، شالی زار ، تحویل آب ، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی