دیالوگ هندسه کالبدی خانه های زرتشتی نشین شهر یزد و جهت اعتقادی آن ها

در شهر یزد چندین محله زرتشتی نشین قرار دارد. این محله ها علیرغم قدمت یکسان با محله های مسلمان نشین، از بافت متفاوتی برخوردار هستند. مقایسه عکس های هوایی محله های یادشده، عمده تفاوت آن ها را در تاب بافت و دانه بندی نشان می دهد. تاب بافت و دانه بندی، دو عامل شاخص جهت گیری در بافت و شکل هندسی حیاط ها دردانه بندی هستند. از طرف دیگر شکل هندسی حیاط ها و جهت گیری آن ها ناشی از مسایل اقلیمی، تکنیک ساخت و مسایل اعتقادی است. بنا بر باور بنیادین این پژوهش تاب بافت، دانه بندی و هندسه کالبدی خانه های زرتشتیان در شهر یزد که در تمایز با خانه های مسلمانان است یک رابطه معنادار با باورها و اعتقادات مذهبی ایشان دارد. رابطه ای که توسط سایر پژوهشگران این حوزه به دلایل مختلف مورد بی توجهی قرارگرفته است. درصورتی که این پژوهش به وضوح ارتباط بین هندسه کالبدی (حیاط ها) خانه های زرتشتیان را بر اساس باورهایشان نشان می دهد. ازاین رو با استفاده از روش تطبیقی-تحلیلی و بر اساس عکس های هوایی و تصاویر ماهواره ای، تاب بافت و دانه بندی خانه های زرتشتیان بررسی خواهد شد تا از این طریق تفاوت خانه های زرتشتیان یزد بر اساس مسایل اعتقادی و بخصوص جهت گیری مشخص شود. با برسی های انجام شده آشکار شد که تاب بافت در خانه های مسلمانان در شهر یزد در محدوده 210 تا 240 درجه است که هم راستا با جهت اقلیمی است و همچنین حیاط این خانه ها مستطیلی شکل است. تاب بافت در محله های زرتشتیان در شهر یزد دارای دو جهت است. یکی در محدوده 210 تا 240 درجه و عینا مانند مسلمانان و دیگری در محدوده بین 300 تا 319 درجه است. از طرف دیگر حیاط این خانه ها مربعی شکل است؛ بنابراین می توان گفت تاب بافت دوم، بر اساس جهت اعتقادی زرتشتیان است که حتی در هندسه کالبدی حیاط خانه های ایشان نیز خود را نشان داده است.

کلیدواژه ها:

خانه های زرتشتی نشین شهر یزد ، جهت اعتقادی ، جهت اقلیمی ، تاب بافت ، دانه بندی