ارزیابی اثرگذاری پارکینگهای طبقاتی بر آلودگی هوا در سفرهای تبادلی و غیر تبادلی (مطالعه موردی شهر تهران)

از آنجاکه آلودگی هوا از مهم ترین مخاطرات زیست محیطی کلانشهرها می باشد، شناخت عوامل موثر بر آن و راهکارهای اجرایی به منظور کنترل و مدیریت بحران حایز اهمیت است. در همین راستا، طرح های محدودیت ترافیکی به منظور تغییر تقاضای سفر و کاهش آلودگی هوای منتج از آن از راهکارهای مورداستفاده می باشد. در مرز این نواحی پارکینگ های طبقاتی با هزینه بسیار احداث می گردد تا برای رانندگان متقاضی ورود به محدوده ی ساماندهی، امکان پارک وسیله ی نقلیه و استفاده از حمل ونقل همگانی فراهم گردد. گرچه اعمال این طرح ها و استفاده از حمل ونقل همگانی در راستای کاهش مطلوبیت حمل ونقل شخصی می باشد، با این حال پارکینگ های طبقاتی ذاتا موجب افزایش مطلوبیت حمل ونقل شخصی می گردد و بنابراین عملکرد پارکینگهای طبقاتی متفاوت و البته متاثر از عوامل متعددی که بعضا با رویکرد کاهش آلودگی هوا می تواند ناسازگار باشد. به همین منظور در این پژوهش به بررسی چندجانبه ی تاثیر عملکرد پارکینگ های طبقاتی در آلودگی هوا پرداخته شده است. در همین راستا معیارهای موثر در افزایش مطلوبیت هر یک از کارکردهای تبادلی و غیرتبادلی پارکینگ های طبقاتی مشخص و برای وزن دهی مورد پرسشگری از کارشناسان قرار گرفته و مدل تحلیل سلسله مراتبی ارایه شده است. در مدل پیشنهادی معیارهای دسترسی حمل ونقل همگانی، موقعیت پارکینگ نسبت به طرح های محدودیت ترافیک، وضعیت پارک حاشیه ای، دسترسی معابر و کاربری ها درنظرگرفته شده است. در نهایت مدل پیشنهادی برای ارزیابی عملکرد 5 پارکینگ طبقاتی در شهر تهران اعمال گردید. نتایج نشان داد نوع کارکرد پارکینگ طبقاتی (کارکرد تبادلی یا غیرتبادلی) و همچنین معیار دسترسی حمل ونقل همگانی در کارکرد تبادلی و وضعیت پارکینگ حاشیه ای در کارکرد غیرتبادلی دارای بالاترین اهمیت می باشد.

کلیدواژه ها:

پارکینگ طبقاتی ، آلودگی هوا ، پارک حاشیه ای ، توسعه پایدار ، تحلیل سلسله مراتبی