تاثیر مدرنیسم بر توسعه شبکه های ارتباطی و تحولات هویتی در شهرهای ایرانی – اسلامی (نمونه موردی محله والمان تبریز)

در چند دهه گذشته خیابان کشی های جدید، یکی از دلایل نابودی محلات مسکونی قدیمی در شهرهای ایران بوده است. چنین اتفاقی حیات بافت قدیمی را تحت تاثیر قرار داده و بخش های زیادی از بافت و محلات تاریخی دچار گسستگی فیزیکی و اجتماعی گسترده شده اند که ناشی از عدم توجه کافی به ساختار و شکل شهر است که منجر به حذف تدریجی ساختار قدیمی شهر و تحمیل ساختار شبکه ای جدید به محلات شده است. این تحقیق تحولات کالبدی دوره های اخیر محله والمان و خیابان کشی جدید را مورد بررسی و تحلیل قرار می دهد. این خیابان به علت نزدیکی به مرکز شهر از تردد بالایی برخوردار است و کارکرد صرفا عبوری دارد. از سویی دیگر همجواری ساختمان های فرسوده و نوساز به خوبی در آن مشاهده می شود که سبب ایجاد آشفتگی بصری گشته است.روش تحقیق مطالعه حاضر توصیفی- تحلیلی و گردآوری داده ها در این پژوهش بر اساس مطالعات اسنادی و کتابخانه ای و برداشت های میدانی (مشاهده و مصاحبه) انجام شده است. با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش، روشن شد اگرچه این خیابان کشی جدید (خیابان ارگ جدید) موجب سهولت تردد خودروها و کاهش بار ترافیکی خیابان امام و خیابان 17 شهریور گردیده است؛ ولی از سویی دیگر ، منجر به انزوای ساختار فضایی بافت محله و از بین رفتن آرامش ساکنان آن شده است . همچنین ساخت و سازهای جدید صورت گرفته در این بافت در نبود رویکردی زمینه گرا و بدون شناخت زمینه های کالبدی موجود ، موجب ایجاد نوعی آشفتگی بصری گشته است. از طرفی طرح های نوسازی و بهسازی در حال اجرا، به دلیل عدم توجه به ساختار فضایی بافت تاریخی و با رویکردی صرفا پوسته ای و کمی، نتوانسته اند در رفع مشکلات ساختاری- کالبدی این منطقه تاریخی و ارزشمند، تاثیر بسزایی داشته باشند ؛ لذا به بررسی مولفه های عملکردی ، کالبدی و معنایی پرداخته شده و سپس با استفاده از نتایج حاصل از بررسی این مولفه ها ، به ارایه راهکارهایی جهت ارتقا کیفیت وضعیت موجود خیابان ارگ جدید جهت تقویت حضورپذیری مردم و بازگرداندن هویت از دست رفته آن ، پرداخته شده است.

کلیدواژه ها:

شهرهای ایرانی – اسلامی ، مدرنیسم ، هویت ، محله والمان ، تبریز