بررسی و تحلیل عنصر شهری کوچه و بن بست در محله شهناز تبریز

با شهرنشینی و رواج زندگی شهری انسان ها شروع به ساخت خانه هایی در کنار یکدیگر کردند، در واقع بخش عمده ای از شهرها را محلات و بافتهای مسکونی تشکیل می دادند، این بافتها ترکیبی از خانه ها و معابری بودند که در بین آنها نفوذ کرده ، و امکان دسترسی را فراهم کرده بودند (این روال تا هم اکنون ادامه دارد)، در گذشته این معابر علاوه بر راه ارتباطی میان خانه ها، عامل روابط متقابل اجتماعی نیز بودند با ورود ماشین به شهرها و متعاقب آن کوچه های شهر، زندگی اجتماعی درون آنها هر روز کمرنگ تر شد، خالی شدن کوچه از افراد، به سبب عدم و جود آسایش و راحتی، عدم امنیت و .... منجر به مرگ تدریجی حیات اجتماعی در آنها شده است. با چنین درکی، بررسی کوچه ها و بن بست های امروزی و حل مشکلات آن ها به عنوان محل دوم زندگی مردم، اهمیت خاص می یابد. هدف این مقاله ارزیابی کیفی کوچه و بن بست های محله شهناز تبریز و شناخت نقاط ضعف و قدرت آن به منظور فراهم کردن مکانی مناسب و ایده آل برای زندگی اجتماعی مردم است تا قادر به سپری کردن اوقات زندگی خود در چنین مکان هایی باشند. این مطالعه به روش ارزیابی بعد از اجرا و با در نظر گرفتن اصول طراحی کوچه و بن بست ها، از طریق روش تطبیق کوچه های تبریز با نمونه های مشابه، مقایسه و تشابهات با استاندارد های کوچه ها و بن بست و انجام مشاهده و مصاحبه صورت گرفته است. در مجموع معیار های مورد ارزیابی در جداولی جداگانه با امتیازدهی طیف لیکرت ارزیابی شده اند. نتایج ارزیابی حاکی از متوسط بودن (44 از 90) معیارهای مورد بررسی در سطح کوچه ها و بن بست های محله شهناز تبریز می باشد. به گونه ای که نبود شرایط و مکان مناسب جهت حضور گروه های مختلف در سنین متفاوت، نبود شرایط مکانی مناسب جهت انجام فعالیت های اجتماعی، حضور و عبور غریبگان و تبدیل کوچه به میانبری جهت تردد از مهم ترین نقاط ضعف می باشند. بنابراین تبدیل نقاط دارای پتانسیل به فضاهای جمعی و بازی کودکان، ایجاد مبلمان مناسب در قسمت های مختلف کوچه و ... از جمله توصیه های پیشنهادی می باشد.

کلیدواژه ها:

امکان روابط اجتماعی در کوچه ، آرامش ، امنیت ، دنجی ، خودمانی بودن ، پیشنهادات