دیدگاه هیوم در باب زیبایی

این سوال همیشه وجود داشته که هنر چیست و آن را باید چگونه تعریف کرد. هیوم بحث خوشایندی را در هنر، ملاک اصلی برمی شمرد و هیچ گونه داوری را در مورد آثار هنری صحیح نمی داند. زیرا احساس به چیزی ورای خودش برنمی گردد، خواه آدمی این موضوع را بفهمد و خواه متوجه آن نباشد. یعنی هیوم به نقش عملکرد هنر به ذهن و روح آدم اعتقاد دارد و ملاک زیبایی ها را به روح و طبیعت آدمی منسوب می کند. البته گفته های هیوم بعدها مورد نقد قرار گرفته و چنانچه این مقاله نیز به آن اشاره دارد، او هرگز به چگونگی اجرای این درونیات مشترک بین آدم ها نپرداخته است. با اینکه هیوم با توجه به مبانی فلسفه اش به صورت صریح، زیبایی را احساس می داند، اما از برخی عبارات وی در آثارش چنین مستفاد می شود که زیبایی نه یک احساس که کیفیتی واقعی است و از برخی عبارات دیگر این شایبه ایجاد می شود که زیبایی از کیفیات ثانویه محسوب می شود. همین تردید در لحن سبب شده است که برخی شارحان تفاسیری از نظریه هیوم در مورد زیبایی ارایه دهند که تا حدی با کلیت فلسفه او ناسازگار است. در این مقاله تلاش شده است تا با روش تحلیلی توصیفی به طرح دیدگاه هیوم در مورد زیبایی به عنوان احساس و تمایز آن از کیفیات ایجادکننده آن پرداخته و دلایل این سوء فهم ها روشن شود.

کلیدواژه ها:

زیبایی ، هیوم ، احساس ، کیفیات زیبا ساز