بررسی مولفه های موثر در کیفیت زندگی محیط های مسکونی در شهر(از دیدگاه صاحب نظران شهری و اسلام)

توجه به بحث کیفیت زندگی در شهرها بدلیل نقش آن به عنوان ابزاری کارآمد در تعیین میزان قابل زیست بودن شهرها برای آدمی فزونی یافته است. رشد سریع شهرنشینی در دهه های اخیر و بی توجهی به ابعاد کیفی زندگی انسان، پیامدهای نامطلوبی بر سطح سلامت فردی و اجتماعی جامعه و زندگی شهری گذاشته است. مقیاس سنجش کیفیت محیط سکونتفقط در سطح واحد مسکونی خلاصه نمی شود زیرا یک واحد مسکونی به خودی خود و به تنهایی تعیین کننده کیفیت سکونتی نیست، بلکه تنها قسمت یا زیر سیستمی از یک سیستم کلی تر است که فضای سکونتی را تشکیل می دهد. همچنین با توجه به جهان بینی اسلامی و آموزه های حکمت اسلامی، می دانیم که انسان از ساحت ها و مراتب وجودی مختلفی برخوردار بوده و فقط پرداختن به بحث کیفیت زندگی برای رفاه زندگی مادی انسان، پاسخگوی نیاز انسان در همه مراتب و ابعاد وجودی اش نیست. از این رو ، هدف از تدوین این مقاله از یک سو، گردآوری و حوزه بندی عملکردی مولفه های موثر در کیفیت زندگی در محیط های مسکونی شهرها و جلب توجه تصمیم گیران، مجریان و نیز کاربران(شهروندان) طرح های شهری به مساله مهم کیفیت زندگی در مناطق مسکونی می باشد که شامل متغیرهایی از قبیل کیفیت محیط فیزیکی (سکن-همسایگی-محله-حمل و نقل-دید و منظر و فضای سبز و..)، کیفیت محیطاجتماعی (امنیت-حس تعلق مکانی-روابط با همسایگان-وضعیت سلامت و...)، کیفیت محیط اقتصادی (مراکز تفریحی- مراکز تجاری-مراکز اموزشی-هزینه های زندگی و ...) و کیفیت محیط طبیعی (آلودگی هوا- آلودگی صوتی و سر و صدا- وضعیت دفع آب های سطحی و ... ) بوده و از سوی دیگر ، تحقیق در پی آن است که برپایه آموزه های اسلام وقرآن مجید، با مطالعه مراتب هستی، ساختار وجودی انسان و نیز رابطه انسان با هستی، کیفیت حضور انسان در هستی و زندگی در آن را توصیف نماید و پس از تحقیق در باب عوامل موثر در کیفیت زندگی شهری انسان ، متناسب با مراتب وجودی او و رابطه اش با جهان هستی ، به مطالعه مولفه های موثر در کیفیت محیط های مسکونی در فضای شهری وزندگی انسان، از منابع و کتب و آرای صاحب نظران اسلامی و تطبیق آن ها با آرای صاحب نظران در این زمینه در دانش معماری و شهرسازی امروز بپردازد.

کلیدواژه ها:

کیفیت زندگی ، محیط های مسکونی ، شهر ، اسلام