بررسی و مقایسه نقش مایه بهرام و آزاده در سفالینه موزه ایلخانی شهرستان مراغه با سفالینه موزه برلین بر اساس تزینات نقوش

سفالگری یکی از دیرینه هنرهایی است که تجلیگاه باورها و جهان بینی تمدن بشری به شمار می آید؛ نقوشی که بر سفال نقش میبندد معرف میراثی است که در آن بستر بهوجود آمده است. آثار سفال برجای مانده از دوره های گوناگون، گواه این مدعا است. سفالگری یکی از دستاوردهای بزرگ تمدن اسلامی است. در دوران اسلامی به علت حمایت بازرگانان، حکام و عامهی مردم و همچنین منع استفاده از ظروف طلا و نقره سفالگری رواج گسترده ای یافت. سفالگران، لعابکاران، خوشنویسان و طراحان ازجمله افرادی بودند که در تولید اشیاء سفالین نقش داشتند. از جمله نقوش بکار رفته روی سفالینه های دوران اسلامی به مجلسی آراسته شده اند که شاهی کمانگیر و سواره را در نخجیرگاه آهو نمایش میدهد، درحالیکه بر پشت مرکبش زنی ریزاندام و چنگنواز نشسته است. اصالت و درونمایه این نقش به دوره ساسانی بر میگردد که شماری از آثار دوره اسلامی ملهم گرفته از هنر دوره ساسانی است. این نقش قبلا در سفالینه های دوره اسلامی موزه لوور با ساخت کاشان، موزه برلین با ساخت ری، موزه بروکلین و موزه متروپولیتن آمریکا شناسایی شده است. اما به نظر میرسد تاکنون این سفالینه در موزه مراغه چندان شناخته نشده است. از این روی تحقیق پیش رو به مطالعه و بررسی و معرفی سفالینه مینایی بهرام و آزاده موزه ایلخانی مراغه پرداخته و تفاوت ها و شباهت های تزینی این کاسه را با نمونه مشابه آن در موزه برلین بررسی و مقایسه کرده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که این سفالینه از نظر نقش بکار رفته بهرام و آزاده همانند نمونه های مشابه خود در موزه برلین است اما از نظر نقوش تزیینی دارای تفاوتهایی است.

کلیدواژه ها:

نقوش سفالینه ، بهرام و آزاده ، ، موزه برلین ، موزه مراغه