سیر تحول نهادهای آموزشی شیعه در عصر صفویه

دوره حکومت صفویان از جمله دوره های تاریخی ایران بعد از اسلام می باشد که علم و دانش در این عصر رونق بسیار داشت. گرایش مذهبی صفویان و اصرار آنها به رسمیت آیین تشیع خود یک عامل اساسی برای پدید آمدن نهادهای آموزشی شیعه بود. در راستای این هدف بود که شاهان صفوی مقدمات تاسیس نهادهای آموزشی را برای مشروعیت بخشی به نظام حکومت خویش آغاز نمودند. نظام آموزشی دوره صفویه تحت تاثیر تعلیمات مذهبی به ویژه اعتقادات شیعه اثنی عشری بود. مقاله حاضر میکوشد به این سوال پاسخ دهد سیر تحول نهادهای آموزشی شیعه درعصر صفویه چگونه بوده است یافته های این پژوهش که با رویکرد تاریخی تحلیلی حاصل شد نشان می دهد که مسجدها اولین مراکز تعلیمی و آموزشی این عصر بودند. که کانون آموزش های دینی به ویژه آموزه های شیعی بودند. مکتب دومین نهاد آموزشی عصر صفوی بود که شکل ابتدایی مدرسه ها به شمار می آمد. پس از مساجد و مکاتب مدرسه ها در عصر صفویه توسعه بسیار یافتند. این مدرسه ها که عمدتا در حوزههای دینی با رویکرد شیعی فعال بودند، ساختار نظام آموزشی صفویه را بنیان نهادند. در کنار این سه نهاد آموزشی (مسجد، مکتب و مدرسه) نهاد وقف که قبلا وجود داشت در این دوره گسترش یافت و با تامین نیازهای مادی کانون های آموزشی خدمت بسیاری به تحول نهادهای آموزشی شیعه در عصر صفوی نمود.

کلیدواژه ها:

نهادهای آموزشی ، تحول ، شیعه ، صفویه ، ایران