بررسی اثر مالیات ارزش افزوده بر توزیع درآمد در استانهای ایران

از دغدغه هایی که همواره به هنگام اجرای مالیات بر ارزش افزوده وجود داشته تاثیر این نوع مالیات بر نابرابری درآمدی است. به همین دلیل تاثیر اتخاذ این مالیات بر توزیع درآمد در سطح استان های ایران هدف این پژوهش قرار گرفت. به این منظور از داده های ترکیبی در دوره (1392-1386) استفاده شد. متغیرهای کنترلی مورد استفاده شامل تولید ناخالص داخلی سرانه، مخارج جاری دولت و شاخص قیمت مصرف کننده بوده است. نتایج تخمین مدل دادههای پنل این تحقیق نشان داد که ارتباط بین نابرابری و مالیات ارزش افزوده معکوس بوده و افزایش این نوع مالیات باعث کاهش نابرابری درآمدی می شود. متغیر تولید ناخالص داخلی تاثیر مثبت و معنیداری بر مقدار نابرابری درآمد دارد. متغیر مخارج جاری دولت نیز رابطه مثبت و معنیداری با نابرابری درآمدی داشته است. درنهایت شاخص قیمت مصرف کننده هم رابطه مثبت و معنی داری با نابرابری توزیع درآمد دارد که بیانگر کاهش قدرت خرید مصرف کنندگان به خصوص در گروه های پایین درآمدی است. بر اساس ارتباط بین دو متغیر نابرابری و مالیات ارزش افزوده برآمده از نتایج پژوهش حاضر افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده می تواند در دوره زمانی کنونی اقتصاد ایران با توجه به نرخ بالای نابرابری و همچنین کاهش درآمدهای نفتی و نیاز بیشتر به اتخاذ مالیات ها توسط دولت سیاست مناسبی باشد.

کلیدواژه ها:

توزیع درآمد ، مالیات ارزشافزوده ، استانهای ایران