نقش حقوق بشر در واگرایی سیاسی جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه ی اروپا

حقوق بشر از جمله موضوعاتی است که از نقش حایز اهمیتی در روابط میان جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه ی اروپا برخوردار است. بر اساس منشور اتحادیه ی اروپا، حقوق بشر سنگ بنای سیاست خارجی مشترک این اتحادیه محسوب میشود. در این راستا، اعضای اتحادیه ی اروپا همواره در مذاکرات سیاسی با مقامات ایرانی، از وضعیت حقوق بشر در ایران انتقاد کرده، خواستار بهبود این وضعیت شدهاند. آنها مواردی نظیر اعدام، شلاق، سنگسار، عدم تساوی سهم الارث زنان با مردان، عدم احراز برخی مشاغل توسط زنان، نقض آزادی بیان و حقوق مطبوعات و مسایلی از این قبیل را مبنای دغدغه های حقوق بشری خود مطرح مینمایند، بدون اینکه به شرایط فرهنگی، تاریخی، مذهبی وسنتی ملت ایران توجه کنند. در مقابل، جمهوری اسلامی ایران بر این اعتقاد است که اجرای بسیاری از هنجارهای حقوق بشری؛ بسته به شرایط اجتماعی، فرهنگی و مذهبی از یک جامعه به جامعه ی دیگر متفاوت است. برای مثال جمهوری اسلامی ایران مجازات قصاص را در راستای اجرای عدالت و حقوق بشر ارزیابی کرده و آن را نشاتگرفته از احکام قانونی اسلام میداند. وجود اختلافات نظری و بین الاذهانی موجب شده که تاکنون دو طرف با چالشی به نام حقوق بشر در روابط دوجانبه مواجه باشند. اعضای اتحادیه ی اروپا بارها اقدام به انتشار بیانیه ها و اعلامیه های مختلف و سخنرانی در مجامع بین المللی علیه وضعیت حقوق بشر در ایران کردهاند. در مقابل، جمهوری اسلامی ایران نیز با ابزارهای مختلف نظیر گفتگوهای حقوق بشری با اروپاییان جهت رفع سوء تفاهمات و پاسخگویی به اعلامیه های اتحادیه ی اروپا تلاش کرده است تا عامل حقوق بشر را در واگرایی روابط دو طرف تضعیف کند. در این پژوهش نقش عامل حقوق بشر درواگرایی سیاسی اتحادیه ی اروپا و جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است

کلیدواژه ها:

حقوق بشر ، سیاست خارجی ، واگرایی ، فرهنگ ، هویت