اثر هیجان خشم و سبک های شناختی بر فرایند تصمیم گیری با واسطه گری تمایلات فراشناختی: ارایه مدلی یکپارچه در تصمیم گیری

هدف از پژوهش حاضر بررسی مکانیسم فرایند تصمیم گیری از منظر شناخت داغ میباشد. در همین راستا، نقش خشم به عنوان یک هیجان (همراه با نیمرخ شناختی) و سبک های شناختی (نیاز به شناخت، نیاز به ساختار و نیاز به قطعیت) به عنوان شاخص انگیزش بر تصمیم گیری تحلیلی مبتنی بر مدل پردازش دوگانه کلازینسکی ( 2004) مورد بررسی قرار گرفت. در این مدل تمایلات فراشناختی نقش واسطه متغیرهای پیش بین را با تصمیم گیری ایفا میکند. تفکر فعال روشنفکرانه نیز شاخص تمایلات فراشناختی میباشد. گروه نمونه پژوهش حاضر را 223 دانشجوی دختر و پسر مقطع کارشناسی دانشگاه شیراز شکل دادند. مقیاس نیاز به شناخت (کاچیوپو و همکاران، 1996)، نیاز به ساختار و نیاز به قطعیت (تامپسون و همکاران، 1992)؛خشم (لرنر و کلتنر، 2000)، ارزیابی شناختی (اسمیت و الزورت، 1985)، تفکر فعال روشنفکرانه (استانوویچ و وست، 2007 )و تصمیم گیری (کلازینسکی، 2001 )مورد استفاده قرار گرفتند. روایی و پایایی مقیاس هامورد تایید قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان می دهند که خشم به صورت مستقیم و غیر مستقیم (از طریق تفکر روشنفکرانه) تصمیم گیری تحلیلی را به صورت منفی پیشبینی میکند؛ نیاز به شناخت نیز به همین شکل اما در جهت مثبت پیشبینی کننده تصمیم گیری میباشد؛ نیاز به ساختار تنها با واسطه تفکر روشنفکرانه تصمیم گیری تحلیلی را به صورت منفی پیشبینی میکند و نیاز به قطعیت پیشبینی کننده نمی باشد. ارزیابی های شناختی قطعیت و مسیولیت/کنترل فردی نیز نیمرخ شناختی هیجان خشم را تشکیل میدهند.

کلیدواژه ها:

خشم ، ارزیابی شناختی ، سبک های شناختی ، تفکر فعال روشنفکرانه ، تصمیم گیری تحلیلی