حقوق بشر و مصلحت در اندیشه دینی

در رابطه و نسبتی که میان مصلحت جامعه با حقوق بشر برقرار می شود، با بحث حقوق شهروندی که حقوقی است که تابع حقوق بشر در سطح ملی است، ارتباط وثیقی می یابد. به این معنا که حقوق بشری که ذیل یک حکومت خاص شکل قانونی به خود گرفته، برای اجرایی شدن ممکن است با مفهوم مصلحت جامعه تعارض پیدا کند و افراد جامعه محدودیت در حقوق خود را برای رسیدن به سعادت پذیرا شوند. البته این مصلحت باید ویژگی هایی چون عمومیت داشتن و مطابقت و ضرورت قطعی امر مصلحتی با مصالح عامه در طول زمان و مکان خاص خود را داشته باشد. در این صورت است که به سبب عقلانیت قوه کاشف با هدف شارع انطباق می یابد و می تواند مبنایی برای پاسخگویی به مسایل مستحدثه در جهان پرآشوب کنونی شود. این تحقیق با روش تحلیلی توصیفی در پاسخ به سیوال چیستی رابطه مصلحت و حقوق بشر در اندیشه دینی به این نتیجه رسیده که با توجه به اینکه ضابطه مصلحت سنجی در تزاحم دو امر مصلحتی، رعایت اصل تقدیم اهم بر مهم است و مهم ترین مصلحت نیز، حفظ اصل دین است، به نظر می رسد که رعایت موازین حقوق بشری که در جوهره دین ریشه دارد، می تواند در زمانه ظهور گروه های تکفیری و زیر سیوال رفتن اصل دین، بالاترین مصلحت باشد.

کلیدواژه ها:

مصلحت ، حقوق بشر ، حقوق شهروندی ، تزاحم ، مجمع تشخیص مصلحت نظام