رابطه بین شیوه فرزندپروری مقتدرانه مادر با تعهد ورزشی نوجوانان ورزشکار (مطالعه موردی: شهرستان لنگرود)

فعالیتهای بدنی یکی از روش های تاثیر گذار و انکار ناپذیر در زندگی امروزی جوامع بشری علی الخصوص قشر کودکان و نوجوانان میباشد. یکی از چالشهایی که اغلب افراد در مورد فعالیتهای ورزشی با آن روبرو هستند علاوه بر نوع فعالیت متعهد ماندن به فعالیتهای ورزشی است. وقتی فردی وارد یک نوع فعالیت ورزشی میشود تا چه انداره تمایل دارد که آن را ادامه دهد. چه عواملی باعث میشوند که افراد در یک فعالیت ورزشی باقی بمانند. تعهد، نگرش و حالت روانی است که به منظور توصیف تمایل افراد به رفتارهای مشخص استفاده میشود. بنا بر تعریف (اسکن لن 1 (1993 تعهد ورزشی عبارت است از: ساختار روان شناختی که نشان دهنده تمایل و عزم فرد به تداوم مشارکت در فعالیتهای ورزشی است. ( به نقل از پارسا مهر .( 1385 اکثر پژوهشهایی که در زمینه تعهد ورزشی انجام شده مربوط به ورزشکاران حرفهای بوده که در تیمهای باشگاهی به فعالیت میپرداخته اند و در زمینه تعهد ورزشی در نوجوانانی که هنوز پا به عرصه ورزش حرفه ای نگذاشته اند پژوهشهای اندکی صورت گرفته است. با توجه به این موضوع که تعهد ورزشی در این گروه سنی بسیار با اهمیت است و میتواند تداوم مشارکت ورزشی در مراحل بالاتر سنی را در پی داشته باشد، نیازمند آن است که تمام جنبه های تاثیرگذار بر مشارکت مداوم ورزشی را در این گروه سنی مورد بررسی و پژوهش قرار داد. از آنجایی که نوجوانان بیشتر وقت خود را در کنار خانواده می-گذرانند، آیا والدین میتوانند در تداوم مشارکت ورزشی فرزندان خود موثر باشند سید ابوالقاسم مهرینژاد و همکاران (2015) در پژوهش رابطه بین سبکهای فرزندپروری و خلاقیت نشان دادند که رابطه مثبت و معنیداری بین سبک فرزندپروری مقتدرانه و خلاقیت وجود داشت و در حالی که یک رابطه منفی و معنیدار بین سبک فرزندپروری مستبدانه و خلاقیت وجود دارد. ال.هولت و همکاران،.( 2014) 2 در پژوهش ورزش جوانان و سبکهای فرزندپروری و روشها نشان دادند که حمایت والدین از خودمختاری فرزندان ساختار مناسبی را برای آنان فراهم میکند و به آنها اجازه میهد در تصمیم گیریها دخالت کنند. با اینکه پژوهش های بسیاری در زمینه عوامل موثر بر رفتار کودکان و نوجوانان صورت گرفته، اما در زمینه تعهد ورزشی نوجوانان پژوهشهای زیادی صورت نگرفته است هر خانواده شیوه خاصی را در تربیت فردی و اجتماعی فرزندان خویش به کار میگیرد. والدین سهل گیر اگرچه نسبت به فرزندان خود تا حدودی گرم و محافظهکار هستند اما به بچههای خود این آزادی را میدهند که همانند بزرگترها حق و حقوقی داشته باشند، والدین مقتدر به فرزندان خود استقلال و آزادی فکری را میدهند. ( برک3 ، 2005 )والدین مستبد در ابعاد متوقع بودن و کنترل روانی، بالا هستند اما پاسخگویی پایینی دارند (به نقل از بهروزی .(1391 با توجه به پژوهشهای به عمل آمده، و همچنین تاثیر غیر قابل انکار والدین بر روی فرزندان، در پژوهش حاضر سعی شده است که بررسی کند آیا بین شیوههای مختلف فرزندپروری و مشارکت مداوم ورزشی ( تعهد ورزشی ) نوجوانان رابطه معنیداری وجود دارد یا نه ودرصورت وجود رابطه میزان آن چقدر می تواند باشد درک صحیح از تعهد ورزشی در دوران نوجوانی به ما کمک میکند تا از اتلاف وقت و هزینههای اضافی در آینده جلوگیری کنیم و همچنین نیروهای آماده و تعلیم دیده به ورزش حرفه ای تحویل دهیم. اگر والدین بدانند تا چه اندازه میتوانند در تداوم مشارکت ورزشی فرزندانشان موثر واقع شوند، میتوانند با تعدیل در رفتارهای بازدارنده مشارکت ورزشی، جنبههای مثبت تاثیرگذار در تداوم مشارکت ورزشی فرزندانشان را تقویت نمایند.روش تحقیق:پژوهش حاضر از حیث روش، توصیفی از نوع پیمایشی و از لحاظ هدف، توسعه ای است. جامعه آماری این پژوهش 250 نفر از نوجوانان ورزشکار شهرستان لنگرود که در 6 رشته تنیس روی میز، بدمینتون، کشتی، والیبال، بسکتبال و ژیمناستیک که به صورت هفتهای سه جلسه در تمرین حاضر میشدند تشکیل دادهاند. با توجه به محدودیت جامعه، نمونه آماری برابر با جامعه آماری انتخاب شد. در هر رشته نوجوانان بین 10 تا 15 سال برای نمونه این پژوهش انتخاب شدند. تعداد 250 پرسشنامه آماده شد و بین ورزشکاران توزیع، جمع آوری و تجزیه و تحلیل شد. در این پژوهش برای جمعآوری اطلاعات از دو پرسشنامه استفاده شده است. الف) پرسشنامه تعهد ورزشی اسکن لن. ب) پرسشنامه فرزندپروری بامریندیافته های تحقیق:برای بررسی و آزمون این فرضیه از روش حداقل مربعات جزیی (PLS) استفاده شد. نتایج آزمون PLS بدست آمده نشان دادکه شیوه فرزندپروری مقتدرانه مادر بر تمامی ابعاد تعهد ورزشی اثر معنیداری دارد.از میان ابعاد تعهد ورزشی ؛لذت با برآورد 0/50 بیشترین اثر را داشت. نتایج ضریب همبستگی نشان میدهد که بین شیوه فرزندپروری مقتدرانه مادر و بعد تعهد، لذت، فشارهای اجتماعی و فرصتهای جایگزین رابطه نسبتا قوی وجود دارد. با توجه به دادههای جدول نتایج همبستگی نشان میدهد که بین شیوه فرزندپروری مقتدرانه مادر و ابعاد تعهد ورزشی،لذت بیشترین رابطه (R=0/41) را داراست. همچنین کمترین رابطه مربوط به فشارهای اجتماعی (R=0/21) است.نتیجه گیری نتایج حاصل از این پژوهش نشان دادند که سبک فرزندپروری مقتدرانه مادر از عوامل مهم و اثرگذار بر ابعاد تعهد ورزشی میباشد. پژوهش حاضر که به صورت موردی در سطح شهرستان لنگرود انجام گرفته است،با بسیاری از پژوهشهای مشابه آن که در زمینه فرزندپروری انجام گرفته است سازگاری دارد. نتایج این پژوهش نشان داد که سبک فرزندپروری مقتدرانه مادر بیشترین تاثیر را بر تعهد ورزشی داشته است. نتایج آزمون همبستگی نشان داد که بین شیوه فرزندپروری مقتدرانه مادر 0/50 با بعدلذت رابطه وجود دارد.

کلیدواژه ها:

تعهد ، مقتدرانه ، مادر ، نوجوانان