تاثیر مصرف کافیین بر میزان فشار خون در بازیکنان جوان بسکتبال

فشار خون بالا یکی از خطرات جدی سلامتی در جهان امروز است که آمار بالایی از مشکلات قلبی -عروقی و مرگ و میر در جهان را به خود اختصاص می دهد بطوری که می توان گفت دومین عامل خطرزا و شایع در ایجاد بیماریهای کرونری قلب و انفاکتوس حاد پس از سیگار، فشار خون بالا می باشد(.(2 مطالعات اپیدمیولوژیک ارتباط معنی داری بین عامل محیطی از جمله رژیم غذایی و فعالیت فیزیکی با فشار خون نشان داده است(.(3-4 از این حیث شناخت ارتباط عوامل تغذیه ای با فشار خون از این نظر مهم است که نه تنها باعث پیشگیری از فشار خون شده بلکه باعث درمان آن نیز شود. از جمله عوامل تغذیه ای که احتمالا0 می تواند باعث ایجاد تغییراتی در فشار خون شود کافیین است. کافیین یکی از پر مصرف ترین مواد محرک دربین ورزشکاران که می تواند با افزایش هوشیاری و عملکرد همراه باشد .(5) معمول ترین شکل مصرف کافیین قهوه است که تقریبا 53 درصد را در جهان تشکیل می دهد. چای 43 درصد و بقیه مواد حاوی کافیین (شکلات، نوشیدنی های ورزشی و دارو و...) تنها 3 درصد شکل مصرفی را تشکیل می دهند((6 کافیین ، با درجه ای خفیف تر آثاری مشابه آمفتامین دارد و یکی از مکمل های نیرو افزای خفیفی است که به مقدار مساوی توسط ورزشکاران رشته های هوازی و بی هوازی استفاده می شود .(1)کافیین به عنوان آنتاگونیست رسپتور آدنوزین عمل می کند. گزارش شده است که کافیین مهار کننده آنزیم فسفو دی استراز است ، آنزیمی که cAMp را کاهش داده وبه دنبال آن غلظت cAMP در بافت چربی و غدد آدرنال افزایش می یابد. غلظت افزایش یافته cAMP منجر به تحریک ترشح کانکول آمین ها از بخش مرکزی غدد آدرنال و به دنبال آن باعث تحریک چربی ذخیره شده می گردد(.(3بنابراین کافیین می تواند افزایش اسید های چرب آزاد در خون و گلیگوژن ذخیره شده در کبد و عضله را تحریک نماید .(7-8)در حین حال یافته های ضد و نقیض بسیاری در رابطه با تاثیرات آنی مصرف کافیین بر قلب و عروق، کبد و کلیه و سیستم عصبی مرکزی موجود است(.(7-10 اما ثابت شده است که مصرف کافیین آزاد سازی اسید های چرب از بافت چربی را تحریک و موجب فراهمی بیشتر انرژی می شود((5-9-11-13 و این اثر انرژی زایی کافیین7 تا 22درصد بسته به مقدار مصرف کافیین گزارش شده است(.(12-14 برخی از تحقیقات نیز به بررسی ارتباط بین مصرف کافیین و عوامل خطرزای قلبی -عروقی پرداخته اند، در شرایط استراحت، نشان داده شده است که کافیین موجب افزایش فشار خون و مقاومت عروقی سیستمی می شود(.(7-15 مصرف کافیین بدلیل انرژی زایی و موجود در مواد غذایی مختلف، همواره بیش از پیش مورد توجه ورزشکاران و غیر ورزشکاران قرار گرفته است(.(2-9-18-17 افزایش فشار خون و مقاومت عروق سیستمی از عوامل انکار ناپذیر در فعالیت های ورزشی است(.(16-19 حتی نوع فعالیت های ورزشی نیز در میزان تغییرات فشار خون موثر می باشد و ورزش بسکتبال نیز از این قاعده مستثنی نیست.