نظارت بر اجرای احکام کیفری در اسلام

اجرای درست و دقیق احکام کیفری، نشاندهنده توفیق برپایی حدود الهی و برقراری عدالت اجتماعی است. اهمیت اجرای صحیح حدود تا آنجایی است که اگر در آن اشتباهی رخ دهد و یا تعدی شود، قاضی یا مجریان حکم، به همان نسبت تعزیر یا قصاص میشوند و یا مجبور به پرداخت دیه میگردند. یکی از موارد ضمانت اجرای درست حدود الهی، نظارت است، که میتواند به صورت درونی و شخصی، توسط مجری حکم بر رفتار خود انجام پذیرد و او را از خطا دور کند، و یا میتواند به صورت بیرونی از طرف حاکم شرع و یا مردم، به صورت آشکار و پنهانی، بر اجرای حکم اعمال شود. در نظارت بیرونی، شخص ناظر نیز با توجه به منابع دینی و روایی، باید دارای صفات و شرایط خاصی بوده و از نحوه اجرای حدود آگاه باشد، تا در هنگام مشاهده خطا، وظیفه نظارتی خود را به درستی انجام دهد. در بررسی آیات قرآن و منابع مختلف روایی و فقهی، و بررسی سیره عملی پیامبر و امام علی علیهماالسلام نمونههایی از بحث نظارت در امور قضایی آورده شده است که نشاندهندهاهمیت نظارت و راهنمای حکومتهای اسلامی برای برپایی عدالت در اجرای حدود الهی است.

کلیدواژه ها:

اجرای احکام ، نظارت ، نظارت بر اجرا ، نظارت بر اجرای احکام کیفری ، احکام کیفری