خاک ورزی حفاظتی راهکاری برای مقابله با اثرات تنش خشکی

به منظور بررسی اثر روش های خاک ورزی حفاظتی بر حفظ رطوبت خاک و عملکرد آفتابگردان و گندم دیم، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تیمار کشت، بدون خاک ورزی (1) حداقل خاک ورزی (2) کشت رایج با و بدون جمع آوری کلش (3و4) در 5 تکرار در تناوب آفتابگردان - گندم به مدت 4 سال در منطقه کالپوش شاهرود انجام شد. نتایج نشان داد، اختلاف عملکرد گندم (1382) در سطح 5% بین تیمارهای چهارگانه آزمایش معنی دار گردید، که تیمار3 بیشترین مقدار (3880 کیلوگرم درهکتار) و تیمار 1 کمترین مقدار (3170 کیلوگرم در هکتار) عملکرد را داشتند. هر چند در سال 1384 اختلاف عملکرد بین تیمارهای چهارگانه وجود نداشت، ولی بیشترین عملکرد مربوط به تیمار 2 (3536 کیلوگرم در هکتار) و کمترین مقدار مربوط به تیمار 4 (2731 کیلوگرم در هکتار) بود تجزیه مرکب واریانس داده های مربوط به درصد رطوبت خاک در عمق های مختلف نشان داد که میانگین درصد رطوبت در عمق 20-10 سانتیمتری تیمارهای کم خاک ورزی بیشتر از شخم رایح بود. نتایج آزمایش مقاومت نفوذ خاک نشانداد تیمارهای مختلف خاک ورزی بر مقاومت نفوذی خاک در اعماق مختلف علیرغم مدت زمان کم آزمایش (4سال) موثر بوده است. در عمق 20-0 سانتیمتری کمترین میزان مقاومت نفوذی مربوط به تیمار 3 و بیشترین آن مربوط به تیمار 2 بود. در عمق 50-20 سانتیمتری اختلاف معنی داری در از نظر مقاومت نفوذ مشاهده نشد. درعین حال تیمار بی خاک ورزی (1) کمترین و تیمار شخم با گاو آهن برگرداندار بدون جمع آوری کلش (4) بیشترین مقاومت نفوذ را داشتند. با توجه به نتایج حاصل، به منظور حفظ رطوبت خاک و مقابله با اثرات کم آبی و استفاده از تیمار کم خاک ورزی توسط دیسک زنی (2) به جای شخم با گاوآهن برگرداندار (3و4) توصیه می شود.