استفاده از روش خوشه بندی در تعیین همگنی هیدرولوژیک و ارزیابی آن توسط روش های تحلیل ممیزی و منحنی های Andrew در حوضه آبریز کرخه

در موارد زیادی، داده های کافی از متغیرهای هیدرولوژیک برای تحلیل فراوانی وجود ندارد. این امر باعث می شود تا متخصصین هیدرولوژی از تحلیل منطقه ای استفاده کنند. از داده های نمونه برای برازش با توزیع های احتمال استفاده می شود و از تیوری های احتمالات برای جامعه استنتاج آماری می شود. نتایج حاصل از تحلیل منطقه ای درصورتی معتبر خواهد بود که منطقه مورد مطالعه از نظر عوامل اقلیمی، فیزیوگرافی، ویژگی های خاک و غیره همگن باشد. بنابراین قبل از استفاده روش تحلیل منطقه ای باید از همگنی منطقه اطمینان حاصل شود. در این تحقیق با استفاده از 16 خصوصیت هیدرولوژیک از 41 ایستگاه هیدرومتری در حوضه آبریز کرخه و استفاده از روش تحلیل عاملی و انتخاب عوامل فیزیوگرافی مستقل با روش خوشه بندی مناطق همگن انجام شد و سپس با استفاده از روش تحلیل ممیزی و منحنی های Andrew روش گروه بندی آزمون شد. نتایج نشان داد که با استفاده از روش تحلیل عاملی پنج عامل سطح حوضه، قطر دایره معادل، ارتفاع متوسط حوضه، شیب متوسط حوضه و نسبت انشعاب می توانند به عنوان عوامل فیزیوگرافی مستقل معرفی شوند. همچنین گروه بندی به روش الگوریتم خوشه ای با انتخاب فاصله اقلیدسی 10 و روش گروه بندی Ward، شش زیرحوضه هولیان (سیمره)، تنگ سازبن، چم ژاب، جلوگیر (ماژین)، چم گز و پای پل از کل 41 زیرحوضه مورد استفاده در تحقیق به عنوان یک گروه همگن جداگانه معرفی شد. منحنی های Andrew و تحلیل ممیزی نیز دلالت بر این گروه بندی دارد و درنتیجه منطقه به دو گروه همگن که شامل 35 و شش زیرحوضه می باشند تقسیم بندی می شود.

کلیدواژه ها:

الگوریتم خوشه ای ، تحلیل عاملی ، تحلیل ممیزی ، حوضه آبریز کرخه ، همگنی منطقه ای