اثر قرق بر ساختار جنگل در جنگلهای طبیعی (منطقه سیاه کوه در شهرستان ایلام)

به منظور بررسی اثرات اجرای طرح قرق بر وضعیت ساختار جنگل و زادآوری طبیعی در جنگل ھای سیاه کوه، د محدوده (قرق شده و قرق نشده) ھر کدام به مساحت 150 ھکتار در حوزه شھرستان ایلام برای انجام تحقیق انتخاب شدند. جھت انجام آماربرداری با استفاده از تعیین واحدھای ھمگن برای ھر منطقه، تعداد 30 قطعه نمونھ با مساحت 400 مترمربع در ھر واحد ھمگن در نظر گرفته شد. در داخل قطعات نمونه، مشخصه ھای کمی و کیفی ساختار جنگل (قطر برابر سینه، ارتفاع کل درخت، تاج پوشش، تعداد جست، سلامت تاج و کیفیت تنه) و مشخصات زادآوری گونه ھا برداشت شد. تجزیه و تحلیل داده ھا نیز با استفاده از نرم افزارھای آماری Excel Spss نسخه 20 انجام شد. نتایج نشان داد که میانگین قطر برابر سینه، مجموع سطح مقطع برابر سینه، درصد تاج پوشش و ارتفاع گونه ھا بخصوص گونه ھای کلیماکس (بلوط ایرانی و بنه) در منطقه قرق شده بیشتر است. در مورد مشخصات کیفی دو توده نتایج حاکی از وضعیت بھتر سلامت تاج و کیفیت تنه در منطقه قرق نشده بود ک از دلایل آن گسترده شدن بیشتر پدیده خشکیدگی درختان و آتش سوزیھای اخیر رخ داده در منطقه قرق ذکر شد. از طرف دیگر نتایج نشان داد که تعداد و تراکم زادآوری ھای گونه ھای بلوط ایرانی، بنه و زالزالک در منطقه قرق شده بالاتر از منطقه قرق نشده است و اختلاف معنی داری بین دو منطقه مشاھده شده است و تراکم زادآوری گونه ھای بادام کوھی، دافنه و کیکم در منطقه قرق نشده بیشتر بود. چرای دام، قطع غیر مجاز درختا درختچه ھا برای تامین چوب و ھیزم بر کمیت و کیفیت جنگل در منطقه حفاظت نشده اثر گذاشته است، و وجود درختچه ھای دافنه و بادام کوھی در نقاط باز نشان دھنده تخریب جنگل از زمان ھای گذشته و دور است. نتایج نشان داد که زادآوری گونه ھا در منطقه قرق شده در ارتفاعات پایین، دامنه ھای شمالی و شیب ھای بیشتر دارای تراکم بیشتری است، در حالیکه زادآوری گونه ھا در منطقه قرق نشده در ارتفاعات میانه، دامنه ھای شمالی شیب ھای بالا از تراکم بیشتری برخوردار می باشد. بنابراین، ھدف جنگل شناسی در این منطقه باید ھدایت توده ھا به طرف حالت طبیعی بطور تدریجی باشد و شرط اول احیاء این جنگل ھا اجرای طرح حفاظتی، کاھش فشار چرای دام بر جنگل و مدیریت بحث آتش سوزی و خشکیدگی درختان بلوط در این مناطق می باشد.

کلیدواژه ها:

قرق ، ساختارجنگل ، سیاه کوه ، شهرستان ایلام