مقایسه تغییرات سیاست های بازنمایی سریال های تلویزیونی دربارهسبک زندگی خانوادگی

این مقاله در پی روایت تلویزیون ایران از سبک زندگی خانواده ایرانی و یا به عبارتی زندگی رسانه ای خانواده ایرانی با اتکاء به تلویزیون در طول دهه های بعد از انقلاب اسلامی است. برای رسیدن به این هدف، روند بازنمایی مفهوم سبک زندگی خانواده ایرانی در سریال های خانوادگی-اجتماعی پربیننده سیمای ج.ا.ا در دهه های پس از انقلاب، را مطالعه می کند. به این منظور با نمونه گیری هدفمند برای هر دهه یک سریال انتخاب شد: پاییز صحرا ، پدرسالار مرگ تدریجی یک رویا و فاصله ها بر این اساس در ادبیات نظری، نظریه بازنمایی برساختگرا به عنوان چارچوب نظری استفاده شده است. در بخش روش، از دو روش نشانه شناسی و تحلیل روایت استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که روند بازنمایی سبک زندگی خانواده ایرانی تفاوت های مشهودی دارد. در سریال پاییز صحرا بازنمایی سبک زندگی خانواده ایرانی حول محور تضاد طبقاتی صورت گرفته است و روایت سریال از خلال تقابل دوگانه سبک زندگی طبقه بالا و سبک زندگی طبقه پایین پیش می رود. در سریال پدرسالار بازنمایی سبک زندگی خانواده ایرانی حول محور تضاد نسلی و در قالب تقابل دوگانه سبک زندگی سنتی نسل قدیم و سبک زندگی نوگرای نسل جدید صورت گرفته است. در سریال مرگ تدریجی یک رویا سبک زندگی خانواده ایرانی حول دو محور تضاد سنت و مدرنیته و تضاد مذهبی، در قالب تقابل دوگانه سبک زندگی سنتی مذهبی و سبک زندگی مدرن ضدمذهب بازنمایی شده است در سریال مادرانه سبک زندگی خانواده ایرانی حول مفهوم جدیدی از تضاد به تصویر کشیده شده است. اگر در سه سریال مذکور تقابل ها دوگانه بوده است اما در این سریال نسخه جدیدی از تضاد سه گانه سبک زندگی مذهبی سنتی ، سبک زندگی سنتی غیر مذهبی و سبک زندگی مدرن غیر مذهبی به تصویر کشیده شده است. مهمترین تغییرات مشاهده شده در سیاست های بازنمایی در قبال سبک زندگی عبارت اند از: افزایش طرد در بازنمایی سبک زندگی، افزایش نسبت دادن سبک زندگی مطرود(دیگری) به تاثیر یا توطیه غرب، افزایش دخالت دادن مسایل سیاسی و تضادهای مذهبی در بازنمایی سبک زندگی.

کلیدواژه ها:

بازنمایی ، سبک زندگی ، خانواده ایرانی ، نشانه شناسی ، تحلیل روایت