پهنه بندی و ارزیابی توسعه فیزیکی شهر مشهد برپایه مخاطرات طبیعی با استفاده از GIS

شهر مشهد ، یکی از شهر بزرگ و پرجمعیت کشور است که وجود گسلهای فعال ، زلزله را در راس بحرانهای این منطقه قرار داده، شهری که بافت های فرسوده گریبانش را گرفته و آن را در برابر حوادث طبیعی و آسیب پذیر کرده است. وجود گسل های توانمند و فعال در دو طرف دشت مشهد و در فاصله اندک از شهر نشان دهنده پتانسیل خطر بالای زمین لرزه در این منطقه است.علاوه بر زلزله ،این شهر در معرض خطر سیل ، فرونشست نیز می باشد ، توسعه برنامهریزی نشده شهری و ساختمانسازی غیرمناسب از عوامل افزایش دهنده خطرات حوادث طبیعی در شهرها منجر به بروز خسارات و تلفات جانی و مالی میشود. سیستم های اطلاعات جغرافیایی ) GIS ( باتوانایی در مدیریت مخاطرات و ساماندهی صحیح اطلاعات میتواند با ایجاد ساختار پایدار برای داده هایی که در ماهیت، مقیاس، فرمت و موضوع آنها تفاوت های اساسی وجود دارد، آغاز و با حفاظت، به هنگام سازی، انتشار و توسعه پایگاه اطلاعات ادامه می یابد. در این تحقیق که هدف از انجام آن ، ارزیابی توسعه فیزیکی شهر مشهد با استفاده از نرم افزار GIS می باشد ، سعی شده تا با استفاده از روش GIS وسنجش از دور، پهنه های خطر در شهر شناسایی شود و توسعه فیزیکی شهر نسبت به این پهنه ها مورد ارزیابی قرار بگیرد .لذا، پهنه بندی خطر بر اساس شیب و جهت شیب ساختارهای زمین شناسی ، پتانسیل گسل ها و حریم رودخانه هاو با استفاده از روش همپوشانی وزن دار در محیط GIS مورد بررسی قرار گرفت . نتایج مشخص کرد توسعه فیزیکی شهر به سمت طوس و میان ولایت و بخش های جنوب شرقی به شرط رعایت استاندارد ساخت وساز در برابر زمین لرزه هایی با بزرگای 5 / 6 تا 7 در مقیاس امواج سطحی ،مناسب است .

کلیدواژه ها:

توسعه فیزیکی شهر مشهد ، حوادث طبیعی ، پتانسیل گسل ، سیستم اطلاعات جغرافیایی) GIS