پاسخ های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه لوبیاPhaseolus vulgaris L. به آسکوربیک اسید و ژیبرلین در شرایط تنش شوری

شوری یکی از مهم ترین عوامل محدود کننده رشد گیاهی می باشد که به منظور کاستن از اثرات سمی این تنش ترکیبات مختلفی به کار گرفته می شود. آسکوربیک اسید (AsA) ترکیبی با خواص آنتی اکسیدانی و ژیبرلیک اسید (GA3) یکی از مهم ترین تنظیم کننده های رشد گیاهی محسوب می شود. در پژوهش حاضر، اثرات تنش شوری (NaCl) و برهمکنش متقابل آن با ژیبرلین و آسکوربیک اسید در گیاه لوبیا (Phaseolus vulgaris L. cv. Naz) بر روی رشد گیاهچه و برخی فرآیندهای متابولیسمی و فیزیولوژیکی در دانهرستهایی که پس از ده روز رشد، به مدت ده روز در محیط هیدروپونیک تحت تیمار قرار گرفته بودند، ارزیابی شده است. بر اساس نتایج حاصل، تحت تنش کلرید سدیم شاخصهای مختلف رشد، پیگمانهای فتوسنتزی (کلروفیلها و کاروتنوییدها) برگ، کاهش و پیگمانهای غیر فتوسنتزی (آنتوسیانینها) تغییر مییابد. حضور جداگانه و همزمان AsA و یا GA3 در تیمارهای کلرید سدیم اثرات جبرانکنندهای بر این تغییرات نشان میدهد. افزایش مقدار پراکسید هیدروژن (H2O2) و افزایش سطح مالون دیآلدهید (MDA) در ریشه و اندام هوایی، نشان دهنده بروز تنش اکسیدانیو در گیاهان در معرض سدیم میباشد. در تیمارهای متقابل AsA و GA3، کاهش شدید تولید MDA با کاهش همراه میباشد. بر اساس نتایج حاصل از پژوهش حاضر، افزایش تجمع Na همراه با کاهش غلظت K در ریشه ها و اندامهای هوایی گیاهان در معرض تنش شوری ایجاد میشود. در حالی که کاربرد هم زمان AsA و GA3 با کلرید سدیم، موجب کاهش تجمع سدیم و افزایش غلظت پتاسیم در ریشهها و بویژه در بخشهای هوایی میشود. این یافتهها نشان میدهد که کاربرد ژیبرلین یا آسکوربیک اسید بویژه در تیمارهای متقابل موجب برطرف شدن بسیاری از آثار سمی کلرید سدیم در گیاه لوبیا میشود.

کلیدواژه ها:

کلرید سدیم ، آسکوربیک اسید ، ژیبرلیک اسید ، آسیب اکسیداتیو ، مالون دیآلدهید ، Phaseolus .vulgaris