بررسی پتانسیل مراتع خراسان شمالی در جذب گازهای گلخانه ای

غلظت CO2 اتمسفری از سال 1750 تاکنون به دلیل احتراق سوختهای فسیلی و تغییر کاربری اراضی، حدود 31 % افزایش پیدا کرده است که باعث افزایش جهانی دما در حدود 0/6C سانتیگراد شده است. پالایش کربن با روشهای مصنوعی مثل فیلتر و ... هزینههای سنگینی در بر دارد. لذا به منظور کاهش دیاکسیدکربن اتمسفری و ایجاد تعادل در محتوای گازهای گلخانه ای، کربن اتمسفر میبایست جذب و در فرمهای متعدد ترسیب گردد. ترسیب کربن در زیتوده گیاهی و خاکهایی که تحت این زیتوده هستند، سادهترین و به لحاظ اقتصادی عملیترین راهکار ممکن جهت کاهش دیاکسیدکربن اتمسفری است. مراتع یکی از مهمترین اکوسیستمهای خشکی جهت ترسیب کربن به شمار میروند، که اگر چه مقدار ترسیب کربن آنها در واحد سطح ناچیز است، ولیکن با توجه به وسعت بالای آنها، این اراضی دارای قابلیت زیادی جهت ترسیب کربن میباشند. منطقه سیساب در خراسان شمالی و در 35 کیلومتری شرق بجنورد قرار دارد. این منطقه به عنوان الگویی از مناطق کوهستانی خراسان شمالی با بیش از 5 میلیون هکتار مرتع محسوب شده و دارای اقلیم نیمه خشک سرد است. روش نمونهبرداری تصادفی- سیستماتیک بود و شش ترانسکت 100 متری در جهت عمود بر شیب مستقر شد سپساقدام به استقرار 10 پلات در طول هر ترانسکت گردید. میزان ترسیب کربن در زیتوده هوایی، زیرزمینی، لاشبرگ و خاک (عمق 0-15 و 15-30 سانتی متر ) اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که میزان ترسیب کربن در زیتوده هوایی 282kg/ha، در زیتوده زیرزمینی 406kg.ha، در لاشبرگ 106kg/ha و در خاک 27366kg/ha بود. در مجموع 141 میلیون تن کربن در کل پوشش گیاهی و خاکهای مراتع خراسان شمالی نگهداری میشود، که با احیاء یا تغییر مدیریت آنها میتوان توانایی آنها برای ذخیره کربن را به میزان قابل ملاحظه ای افزایش داد.

کلیدواژه ها:

مراتع ، تغییر اقلیم ، گازهای گلخانهای ، ترسیب کربن ، زیتوده گیاهی ، خراسان شمالی