معالم التفسیرمن کلام الامیر

این کتاب، منسوب به امیر مومنان علی بن ابی طالب و از امام صادق(ع) روایت شده است.کتاب، در زمینه علوم قرآن نگارش یافته و آیات قرآن را بر شصت گونه، تقسیم کرده است.اگر ثابت شود این کتاب، نوشته علی بن ابی طالب(ع) است، می توان گفت: نخستین کتاب نوشته شده در علوم قرآن است.متن کتاب که به طور کامل ، در بحارالانوار آمده است پس از مقدمه ای کوتاه در اهمیت وارجمندی قرآن، بدین گونه آغاز می گردد:(قال ابوعبدالله محمد بن ابراهیم بن جعفر النعمانی، رضی الله عنه، فی کتابه فی تفسیر القرآن حدثنا احمد بن محمد بن سعید بن عقده قال: حدثنا احمد بن یوسف ابن یعقوب الجعفی، عن اسماعیل بن مروان، عن الحسن بن علی بن ابی حمزه، عن ابیه، عن اسماعیل بن جابر ، قال: سمعت اباعبدالله جعفربن محمد الصادق(ع)، یقول...)1آن گاه از امام صادق(ع)سخنانی دررابطه با بزرگی قرآن و نیز یادآوری این مهم که کسانی بدون آگاهی به کنه وحقیقت قرآن و گونه های آیات آن، به اشتباههای بزرگی در تفسیر و تاویل قرآن دچار آمده اند، نقل شده است. در پی آن امام(ع)مطالبی را از امیرمومنان(ع) درمورد گو نه های آیات قرآن ونیز شیوه بهره وری از شوون گوناگون قرآن، به شرح بیان می دارد. رساله یادشده در نزد محققان معاصر ، به تفسیر نعمانی شهره است، درحالی که همان گونه که روشن خواهد شد نعمانی، صاحب تفسیر نبوده است ویاد کرد برخی منابع از تفسیری به نام (تفسیر اهل بیت) برای وی انتسابی بیش نیست.