تاویل قرآن در منظر اهل بیت علیهم السلام

تاویل قرآن، موضوعی است که بیشتر مفسران و نویسندگان علوم قرآن ، مطالبی درباره آن نگاشته اند ؛اماحقیقت این است که بیشتر این نوشته ها و پردازشها آن گونه که باید پرده ابهام از چهره این اصطلاح برنگرفته اند وچه بسا نوشته هایی که به جای زدایش ابهام مایه زایش پر سشهایی جدید دراین مقوله هستند.دگرگونی معنایی و به کار رفتن اصطلاح تاویل در برابر اصطلاح تفسیر و تنزیل ودرکنار ظهر و بطن قرآن ممکن است از جمله زمینه های ابهام این واژه باشد.فهم معنای واژه (تاویل) با تکیه بر معنای لغوی و دستوری آن چندان دشوارنیست، چه این که تاویل ازماده (اول) است و فعل ثلاثی مجرد آن (آل) است، به معنای (رجوع)1 واما تاویل، مصدر باب تفعیل است ،2یکی از وجوه رایج معنایی باب تفعیل متعدی ساختن فعل لازم است. درثلاث ی مجرد اگر معنای این واژه، رجوع به اول وآغاز هرچیز باشد، در باب تفعیل معنای آن رجوع دادن آن چیز به مبدا و آغاز آن خواهد بود. به همین دلیل است که گفته اند:(مراد از تاویل تصرف درمعنای ظاهری لفظ است، به گونه ای که لفظ ازمعنای ظاهر و موضوع له ، روبه سوی معنای دیگر نهد. البته این روآوری از معنای ظاهری به معنای دیگر مبتنی بر قرینه و دلیل ویژه است.)3