راهبردهای تجاری و توسعه صنعتی در ایران در دوره 1358-1377

در این مقاله تاثیر راهبردهای تجاری بر عملکرد بخش صنعت در دوره بعد از انقلاب بررسی شده است اولین فرضیه پژوهش حاضر این است که سیاست جایگزینی واردات با اتکا به صادرات نفتی به طور ذاتی آسیب پذیر است و حتی جدای از اثرات مخرب جنگ تحریم اقتصادی و شوک های نفتی این سیاست به بن بست می رسد برایاثبات این فرضیه نشان داده می شود که بر خلاف تصور رایج سیاست جایگزینی واردات به صرفه جویی در واردات نمی انجامد بلکه برعکس به موازات توسعه صنعتی نیاز به واردات کالاهای سرمایه ای و واسطه ای افزایش می یابد اما از انجا که هیچ رابطه ای میان افزایش نیازهای ارزی و درآمدهای حاصل از نفت وجود ندارد انباشت سرمایه و نرخ بهره برداری از ظرفیت های صنعتی پیوسته دستخوش نوسانات اداری می شود فرضیه دوم این پژوهش این است که به واسطه تداوم سیاست های حمایتی بی دریغ کارایی تخصیص منابع کاهش یافته است این فرضیه از طریق محاسبه هزینه منابع داخلی DRC در چهار صنعت منتخب برای سال 1375 بررسی شده است فرضیه سوم این است که ادامه طولانی مدت سیاست حمایتی به نابرخورداری صنعت ایران از مزایای پویای توسعه صادرات انجامیده است برای این منظور رابطه حمایت صنعتی با اندازه محدود بازار عدم بهره گیری از صرفه های مقیاس تمرکز صنعتی و پیدایش رخوت فن آورانه مورد ارزیابی کمی و کیفی قرار گرفته است