امنیت در فضاهای شهری با رویکرد فرهنگی

امروزه توجه به مفهوم امنیت شهروندان و روش های ارتقای آن، از اولویت های اساسی حرفه مندان و نظریه پردازان شهری محسوب می شود. جدای از اثرات اجتماعی و فرهنگی ناشی از برنامه ریزی و طراحی محیط های امن شهری بر الگوهای رفتار شهروندی و بهبود کیفیت محیطی نواحی سکونتی، تبیین ویژگی و اثرات مرتبط بر نقش کالبدی شهر بر کاهش جرایم شهری یا کاستن از وقوع جرم، موضوع مستقل و با اهمیتی است که در قالب نظریه های نوین شهرسازی و نقش کالبدی شهر (برنامه ریزی و طراحی شهری) در کاهش و پیشگیری از جرایم شهری اشاره می شود. این امر به این دلیل اهمیت دارد که در فرآیندهای برنامه ریزی فضاهای شهری کمتر به توانمندی های بالقوه مناطق شهر و ساختمان ها، در کاهش یا جلوگیری از جرایم، توجه می شود. امن سازی فضاهای شهری به عنوان یکی از ضرورت های اساسی شهرسازی مطرح است. به همین دلیل بسیاری از تلاش ها در عرصه شهرسازی به دنبال کاهش وقوع جرم از طریق طراحی محیطی مناسب (CPTED) می باشند. در مقاله حاضر در ابتدا به تعریف امنیت در فضای شهری و مولفه های روانی و عینیت تاثیر گذار در آن اشاره می شود و سپس به بیان شاخص های کالبدی منظر شهری و موثر در امنیت پرداخته می شود. بنابراین بایسته است که طراحان و برنامه ریزان منظر شهری علاوه بر رعایت اصول CPTED به عوامل محیطی تاثیرگذار بر انسجام اجتماعی و حس تعلق به محیط مسکونی نیز توجه نمایند. به این ترتیب علاوه بر ابعاد عینی، بر فرایندهای ذهنی ادراک امنیت نیز تاثیر گذاشته و به آسایش روانی ساکنین کمک خواهد شد.

کلیدواژه ها:

فضای شهری ، امنیت ، فرهنگ ، مسکونی ، محیط