نقدی بر رانتیریسم و توسعه سیاسی در ایران

بر اساس نظریه دولت رانتیر هرچند شرایط اقتصادی ممکن است نتواند تمام جنبه های رفتار دولت را تبیین کند اما ماهیت منابع درآمدی دولت بر روی حوزه سیاسی ، ساختار اقتصادی و رابطه دولت و جامعه تاثیرات با اهمیتی دارد. برخی از پژوهشگران مفهوم دولت تحصیل دار را در مورد شماری از کشورهای آسیای غربی از جمله ایران به کار برده اند و بر اساس این چهارچوب نظری معتقدند توسعه سیاسی در ایران به دلیل وجود دولت رانتیر عملا واقع نمی شود و به هر میزان که دولت رانتیر تضعیف شود، امکان توسعه سیاسی تقویت خواهد شد. ایده پژوهش حاضر آن است که نظریه دولت رانتیر با ضعف های جدی در تحلیل رفتار دولت در ایران مواجه است و نمی تواند بسیاری از تحولات معاصر بویژه انقلاب اسلامی را به درستی تبیین کند. همچنین وجود دموکراسی اسلامی یا به عبارت دیگر مردم سالاری دینی در جمهوری اسلامی واقعیتی است که با مفروضات و رویکرد دولت رانتیر قابل تبیین و تحلیل نیست.

کلیدواژه ها:

رانتیریسم ، دولت رانتیر ، توسعه سیاسی ، ایران ، جمهوری اسلامی