برآورد دبی سیلابی عبوری از کالورت های موجود در مسیر رودخانه های فصلی منطقه خدا آفرین

به منظور طراحی بهینه کالورت های موجود در مسیر رودخانه های فصلی به نحوی که بتواند دبی های سیلابی را بدون هیچ مشکلی از خود عبور دهد و همچنین جهت برآورد وضعیت آبشستگی در خروجی کالورت های نیاز به بررسی تاثیر پارامترهای متعدد، از جمله دبی سیلاب، شکل کالورت، زمان دوام جریان، شیب کالورت و غیره می باشد. دبی جریان خصوصا در شرایط سیلاب های استثنایی از مهم ترین عوامل در طراحی و کارکرد این سازه می باشد لذا هدف اصلی این تحقیق، برآورد دبی سیلابی عبوری از برخی از کالورت های اجرا شده در محل تقاطع رودخانه های فصلی با کانال اصلی دشت خدا آفرین می باشد. بدین منظور اطلاعات مربوط به سیلاب های استثنایی که در تیر ماه 1387 در دشت خدا آفرین بوقوع پیوسته بود، ثبت گردید و با استفاده از دو روش هیدرولیکی و هیدرولوژیکی برآورد دبی سیلابی انجام گرفت. با توجه به هندسه کالورت ها و شیب آنها و همچنین ارتفاع داغاب باقی مانده در بالای سازه مشخص گردید که کالورت ها به صورت کنترل ورودی کار کرده و لذا در روش هیدرولیکی از رابطه روزنه استفاده گردید. در رو شهیدرولوژیکی نیز از روش هیدروگراف مصنوعی دفتر حفاظت خاک آمریکا موسوم به SCS استفاده شد. با به کارگیری نتایج این دو روش ( دبی) در بررسی وضعیت آبشستگی در خروجی کالورت ها که متکی بر معادلات استخراج شده توسط مراکز تحقیقاتی معتبر آمریکا بود، و مقایسه پارامترهای آبشستگی با مشاهدات واقعی مشخص گردید که روش هیدرولیکی برای محاسبه دبی نتایج مناسب تری را ارایه می دهد و برای تدقیق نتایج روش هیدرولوژیکی باید در انتخاب مقادیر پارامترذهای دخیل، تحقیقات بیشتری صورت گیرد و از بکارگیری مقادیر تقریبی جلوگیری شود.

کلیدواژه ها:

رودخانه فصلی ، کالورت ، دبی سیلابی ، شبکه آبیاری خدا آفرین ، آبشستگی