نگرشی نو بر فقه پویا وبررسی دلایل ان

اسلام شریعتی جاودان و آیینی است گسترده و همگانی ، که در همه مکانها و زمانها اجرا بوده و برای هرکس قابل تطبیق می باشد. مساله فقه پویا آنچنان که شایسته است به آن پرداخته نشده ، در صورتی که نیاز مبرم به آن احساس می شود ، لکن مجموعه ای مدون از تاثیر مقتضیات زمان و مکان در احکام در دست نمی باشد . پویایی فقه از دوران است.علت نپرداختن به این امر شاید ترس از مخالفت با نصوص باشد ، در حالی که کتاب و سنت ، خود اشاره به این تاثیر داشته اند. وقتی گقته می شود که احکام بر پایه مصالح و مفاسد تشریع شده اند، به این مفهوم که منفعت عقلایی بر احکام صادر شده در هر عصری لحاظ بوده است ؛ بنابراین وظیفه فقیه و مجتهدطرح و تطبیق احکام گذشته با مقتضیات کنونی است. وظیفه مهم دیگر مجتهد طرح مسایل مستحدثه و وضع حکم با ملحوظ بودن نصوص است.به قول یکی از صاحب نظران ،فقه پویا در گرو فهم پویا از اصول شریعت است و این نیز در داد و ستد با معارف نوین صورت می پذیرد.امام خمینی (ره) که از شاخص ترین عالمانی است که هوشمندانه در عصر حاضر، دو عنصر زمان و مکان را در نقش افتاء،سرنوشت ساز قلمداد کرده است ، متذکر می شود که فقیه نباید از مقتضیات زمان دور و بیگانه باشد. در این رساله پس از بررسی منابع وماخذ مختلف فقهی مشخص گردید که اهمیت تاثیر دو عنصر زمان و مکان تا چه میزان نی باشد و عدم توجه به آن شبهات بیشماری را در اذهان ایجاد می نماید. آنچه یک تمدن را می میراند، این است که حاکمان و رهبران در برابر سوالات و مشکلات نوین ، همان پاسخ های کهن را تکرار کنند

کلیدواژه ها:

فقه ، پویا ، دلایل ، مقتضیات زمان